Sivas'ta 33 aydın ve 2 otel görevlisi olmak üzere 35 kişinin, ateşe verilen Madımak Oteli'nde yaşamını yitirmesinin üzerinden 30 yıl geçti. Katliamda hayatını kaybedenler etkinliklerle anılıyor.
Sivas'ta Pir Sultan Abdal Kültür Etkinliklerine katılmak üzere kente gelen 33 aydının konakladığı Madımak Oteli, içindeki insanları katletmek amacıyla radikal İslamcı bir grup tarafından ateşe verildi. Tarihe Madımak Olayı olayı olarak geçen katliamda, çoğunluğu Alevi 33 yazar, ozan, düşünür ile 2 otel çalışanı yanarak ya da dumandan boğularak hayatını kaybetti. Olaylarda dışarıda toplanan karşıt görüşlü iki kişi de yaşamını yitirdi.
MADIMAK OLAYINDA NELER YAŞANDI?
Olaylarda radikal İslamcı görüşteki binlerce kişi, Kültür Merkezinden Hükümet Meydanı'na gelerek, önce Madımak Oteli önündeki araçları ateşe verdi. Ardından oteli taşlamaya başlayan grup, oteli de ateşe verdi. Otele sığınan kişilerden, aralarında Aziz Nesin, Asım Bezirci, Nesimi Çimen, Muhlis Akarsu, Metin Altıok ve Hasret Gültekin’in de bulunduğu 35 kişi yanarak ya da dumandan boğularak hayatını kaybetti.
Yangından aralarında Aziz Nesin’in de bulunduğu 51 kişi kendi olanaklarıyla çıkarken, ağır yaralarla kurtuldu. İtfaiye merdiveniyle kurtarılmaya çalışılan Aziz Nesin'in merdivendeki görevli tarafından darp edilerek, itfaiye aracı etrafında toplanan karşıt görüşlü kalabalığa doğru itildiği iddia edimişti. Başından yaralanan Aziz Nesin, linç girişiminden polisler tarafından kurtarıldı. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesi’ne götürülürken, olaylardan sonra yaptığı basın açıklaması yapan Aziz Nesin, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile Tansu Çiller ve Erdal İnönü (DYP-SHP) koalisyon hükûmetini sert şekilde eleştirmiş, "Bir devlet var, diyordum ben. Bir devlet var, inanılacak devlet var. İyi-kötü, yanlış yapıyor-doğru yapıyor ama devlet var. Elbette bunu önleyecekler. Bu kadar ödün verilemez, diye düşünüyordum. Yanılmışım" ifadelerini kullanmıştı.
Olaylarda, etkinliğe katılmak üzere Sivas'a gelen 33 konuk, 2 otel görevlisi ve 2 saldırgan yaşamını yitirdi. Akşam saatlerinde ise Sivas Valiliği, ”2 günlük sokağa çıkma yasağı” ilan ederek şehirde güvenlik sağlandı.
YARGI SÜRECİ
Madımak Olayı‘ndan bir gün sonra olayla ilgili ilk olarak 35 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların sayısı daha sonra 190’a çıktı. Gözaltına alınanlardan 124’ü hakkında “laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma” suçlamasıyla dava açıldı. Diğer şüpheliler ise serbest bırakıldı.
Kamuoyunda Sivas Davası olarak anılan davanın ilk duruşması, 21 Ekim 1993 günü Ankara 1 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (DGM) yapıldı. Dava 26 Aralık 1994’te karara bağlanarak, 22 sanık hakkında 15’er yıl, 3 sanık hakkında 10’ar yıl, 54 sanık hakkında 3’er yıl, 6 sanık hakkında 2’şer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verildi.
Yargıtay, Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin kararını bozdu. Müdahil avukatlar, Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin kararını “taraflı, hukuka ve adalete aykırı” şeklinde nitelendirerek, temyize gitti ve ayrıntılı bir savunma hazırlandı.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi katliamın “Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu” vurgulayarak, DGM'nin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, yargılamayı yeniden başlattı.
28 Kasım 1997’de Madımak Olayı’nda 33 kişiye idam cezası açıklanan kararda, 33 sanık hakkında Türk Ceza Yasası’nın 146/1 maddesine göre idama ve 14 sanık 15 yıla kadar değişen hapis cezasına mahkûm edildi.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi hapis cezalarını 24 Aralık 1998’de onadı. Yargıtay, 33 idam cezasını ise usul noksanlıkları nedeniyle bozdu.
1999 yılının Şubat ayında usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 33 sanık 16 Haziran 2000 tarihinde Devlet Güvenlik Mahkemesi’nce yeniden idam cezasına çarptırıldı.
İdam cezasının 2002 yılında kaldırılmasıyla idam cezasına çarptırılan hükümlülerinin cezaları müebbet ağır hapis cezasına çevrildi.
İŞTE KATLİAMDA HAYATINI KAYBEDENLER
Muhlis Akarsu - 45 yaşında, sanatçı
Muhibe Akarsu - 45 yaşında, Muhlis Akarsu''nun eşi
Gülender Akça - 25 yaşında
Metin Altıok - 53 yaşında, şair, yazar, felsefeci
Mehmet Atay - 25 yaşında, gazeteci, fotoğraf sanatçısı
Sehergül Ateş - 29 yaşında
Behçet Sefa Aysan - 44 yaşında, şair
Erdal Ayrancı - 35 yaşında
Asım Bezirci - 66 yaşında, araştırmacı, yazar
Belkıs Çakır - 18 yaşında
Serpil Canik - 19 yaşında
Muammer Çiçek - 26 yaşında, aktör
Nesimi Çimen - 62 yaşında, şair, sanatçı
Carina Cuanna Thuijs - 23 yaşında, Hollandalı akademisyen
Serkan Doğan - 19 yaşında
Hasret Gültekin - 22 yaşında şair, sanatçı
Murat Gündüz - 22 yaşında
Gülsüm Karababa - 22 yaşında
Uğur Kaynar - 37 yaşında, şair
Asaf Koçak - 35 yaşında, karikatürist
Koray Kaya - 12 yaşında
Menekşe Kaya - 15 yaşında
Handan Metin - 20 yaşında
Sait Metin - 23 yaşında
Huriye Özkan - 22 yaşında
Yeşim Özkan - 20 yaşında
Ahmet Özyurt - 21 yaşında
Nurcan Şahin - 18 yaşında
Özlem Şahin - 17 yaşında
Asuman Sivri - 16 yaşında
Yasemin Sivri - 19 yaşında
Edibe Sulari - 40 yaşında, sanatçı
İnci Türk - 22 yaşında
Otel çalışanları
Ahmet Öztürk - 21 yaşında
Kenan Yılmaz - 21 yaşında
Saldırganlar
Ahmet Alan
Hakan Türkgil
