Türkiye'nin dört bir yanında, tarih kokan ve manevi atmosferiyle kalpleri titreten camilerimiz var. Sultan Ahmet Camii'nin muhteşem mimarisi, Selimiye'nin ihtişamı, Süleymaniye'nin huzuru, ve Mevlana'nın mistik atmosferi... Her biri, içinde binlerce yıllık hikayeyi barındırırken, bereket ve huzurun en yoğun hissedildiği mekanlar arasında yer alır.
1. Pertevniyal Valide Sultan Cami
Pertevniyal Valide Sultan Cami Sultan II. Mahmut'un eşi Pertevniyal Valide Sultan tarafından 1869-1871 yılları arasında yaptırıldı. Sadece cami değil çevresinde bir çeşme, bir kütüphane ve Pertevniyal Sultan'ın türbesi bulunuyor. Caminin mimarı Montani olup çizim işlerinde desinatör Osep çalışmıştır. Cami neogotik tasarımıyla diğer klasik camilerden oldukça farklı bir mimarisi var.
2. Molla Zeyrek Cami
Zeyrek Camii veya Pantokrator Manastırı Kilisesi İstanbul Zeyrek semtinde, Bizans dönemi kilisesinden dönüştürülmüş bir camidir. Yapı, iki kilise ve ortalarında bir şapelden oluşmakta. Orta Dönem Bizans mimarisinin İstanbul’daki en karakteristik örneklerinden biri olan cami İstanbul’da, Bizans İmparatorluğu'nca inşa edilip günümüze ulaşabilmiş, Ayasofya'dan sonraki en büyük dini yapıdır.
3. Bursa Yeşil Cami
Sultan I. Mehmed (Çelebi) tarafından 1419-1420 yılları arasında mimarı Hacı İvaz Paşa’ya yaptırılmıştır. Cami 11 yıl süren “Fetret Dönemi” sonrası Osmanlı Devleti’nin yeniden doğuşunu sembolize eden bir yapıdır. Yeşil Caminin dış cephesindeki geometrik ve bitkisel motifler bulunan süslü pencereleri, yazı, içinde görülen kalem işi, taç kapısı ve çini ağırlıklı süslemelerin birlikte uyumunun ustalarının isimlerinin yazılı olduğu kitabelerinde yer aldığı nadir cami örneklerdendir.
4. Münzevi Cami
Süleyman Subaşı Mescidi diğer adı (Karcı Süleyman Mescidi) olan Münzevi Cami Mimar Sinan tarafından inşa edilmiştir. Erken osmanlı döneminde yapılan cami Müzzevir Süleyman Subaşı tarafından yaptırılmıştır. Moloz taş arasına tuğla hatıllı olarak inşa edilmiş olan cami Mimar Sinan tarafından yapılan küçük boyutlu camilerden biridir.
5. Sinan Paşa Cami
Cami Kaptan-ı Derya Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Caminin en mimari özelliği yapı planının Edirne Üç Şerefeli Cami planına benzemesi, farklı boyut ve oranlarda onun tekrarı olacak şekilde yeniden yapılmasıdır. Caminin merkezi kubbesi altıgen bir ayak sistemi üzerine kuruludur.
6. Kütahya Yeşil Cami
Kütahya Mutasarrıfı Fuat Paşa tarafından 1905’te yaptırılmıştır. Köşk tipi şerefeli minaresi Kütahya'daki tek örnektir. Tek kubbeli cami kare plana sahip olup önündeki giriş iki sütuna ve kubbeye sahiptir. Caminin iç süslemeleri; kabartma, yağlı boya süslemeler, kubbeden tavana kadar kalem işi, bitkisel motifler ve geometrik şekillerle zenginleştirilmiştir.
7. Yeni Cami
Sultan III. Mehmed'in tahta geçişiyle Safiye Sultan 1597 yılında bir cami yaptırmaya karar vererek mimarlığa Ser Mimaran-ı Alem Davud Ağa getirmiş.1603 yılında III. Mehmed ve arkasından da Safiye Sultan'ın ölümü üzerine inşaat yarım kalmış. Turhan Sultan’ın yarım kalan cami duvarını görmesi üzerine Ser Mimar-ı Hassa Mustafa Ağa tayin edilerek caminin yapımı 1663 yılında tamamlanmıştır.
8. Ayasofya Cami
Ayasofya’nın ilk inşaatı I. Konstantin döneminde, İkinci Ayasofya, İmparator II. Theodosius tarafından 415 yılında ibadete açılmıştır ve Üçüncü Ayasofya Bizans İmparatoru I. Jüstinyen tarafından 532-537 yıllarında inşa ettirilmiştir. Ayasofya aynı yere üç kez inşa edilmiş olup günümüzdeki Ayasofya “Üçüncü Ayasofya” olarak bilinmektedir. 24 Kasım 1934 tarihli bir Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye dönüştürüldü daha sonra 2729 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Ayasofya yeniden ibadete açılmıştır.
9. Hüdavendigar Cami
1365-1366 yıllarında yapıldığı bilinen Hüdavendigar Cami medresenin birlikte yapılması camiye anıtsal bir özellik katmış. İki katlı olan binanın üst katında 18 odalı bir medrese, alt katta iki eyvan ve 6 odası bulunuyor. Ters T planına sahip caminin orta kubbesinin altında asıl namaz kılınan yer ve yanlarında birer eyvanla odalar bulunuyor.
10. Eşrefoğlu Cami
Selçuklu Hakanı Sultan Sancar'ın emri ile 1134 yılında yaptırılmış, daha sonra Eşrefoğlu Süleyman Bey tarafından 1297 yılında bugünkü şekliyle yeniden inşa edilen 7 asırlık cami, taş, tuğla, çini ve renkli boyama gibi süsleme sanatlarının yoğun olarak hepsinin kullanıldığı tek ahşap cami olmasıyla Türk mimarlık tarihinde özel bir yere sahip. Caminin ahşap olmasına rağmen 7 asır çürümeden ayakta kalabilmesinin sırrının 'karlık' denilen kuyu olduğu tahmin ediliyor. Karlığın cami ortasında bulunmasının amacının caminin çürümesini önlemek amaçlı olduğu tahmin ediliyor.
11. Terzi Baba Cami
Yapımı 12 yıl süren ve Danyal Tevfik Çiper tarafından tasarlanan yapı modern görüntüsü ile dikkat çeken bir başka güzel camimiz. Caminin kubbesi depreme dayanıklı olması için betonarme yerine çelikten yapılmış ve kubbenin çapı 50 metre ve çift cidarlı (duvarlı). Bu özelliği ile Terzi Baba Cami Türkiye’nin bir kubbe altında en çok insan bulundurabilen camisidir. Başka bir özelliği ise caminin minareleri kılıçtan esinlenerek yapıldı ve iç kısmı çepeçevre cam pencerelerle kuşatılmıştır. Kılıçların keskin yönleri ise kıbleyi göstermektedir. Camide dikkat çeken diğer bir özellik ise halıların mavi zemin üzerinde sarı noktalarla işlenmiş olup anlamı ise gökyüzünün yeryüzüyle olan bağını anlatmasıdır.
12. Doğramacızade Ali Sami Paşa Cami
İhsan Doğramacı tarafından babası Doğramacızade Ali Paşa adına yaptırılan cami Erkut Şahinbaş'ın mimarı olduğu Türkiye'nin ilk teknolojik camisi olma özelliği taşımaktadır. Caminin aydınlatma, ısıtma ve soğutma sistemleri bilgisayar kontrolünde olup bütün ayarlar namaz vakitlerine göre düzenlenmekte ve namaz vaktinden 30-45 dakika önce devreye girmektedir. Cami mimari güzelliği bakımından 2023 yılında “Abdullatif Al Fozan Cami Mimarisi Ödülü’ne” layık görülmüştür.
13. Aziziye Cami
1671-1676 yıllarında Şeyh Ahmet tarafından yaptırılan Aziziye Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi bir camidir. Çıkan bir yangın soncu hasar gören cami 1867 yılında Pertevniyal Sultan tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Son dönem Osmanlı eserlerinden olan cami, Avrupa barok mimarisinin izlerini taşıyor olup tek kubbeli, çift minareye sahiptir.
14. Sancaklar Cami
Mağara gibi görünen, üst avlusundaki parkın etrafını çevreleyen yüksek duvarlar, dışardaki karmaşık dünya ile kamusal parkın huzurlu atmosferi arasındaki belirgin sınırıyla adeta dünyayla ilişkisini koparan mimarisiyle Sancaklar Cami Allah ile yalnız kalmak için tasarlanmış sanki. Cami 2015 yılında ArchDaily “Yılın Dini Yapısı Ödülüne” layık görüldü.
15. Selimiye Cami
2000'de UNESCO Dünya Mirası listesine eklenen Selimiye Cami ve külliyesi Osmanlı padişahı II. Selim döneminde Mimar Sinan'ın yaptırılmış olup önceki başkent Edirne'de bulunan bir külliyedir. Mimar Sinan'ın 80 yaşında yaptığı ve 'ustalık eserim' şeklinde nitelendirdiği Selimiye Camisi Osmanlı mimârîsinin en önemli eserleri arasında sayılır.
16. Şakirin Cami
Adı Arapça “müteşekkir” anlamına gelen, 3 tarafı camla çevrili caminin her birisi 35 metre yüksekliğinde iki minaresi bulunuyor. Mimari proje tasarımını Hüsrev Tayla, iç dekorasyonunu mimar Zeynep Fadıllıoğlu yapmıştır. Şakir ailesinin çocukları ebeveynleri İbrahim ve Semiha Şakir anısına yaptırmışladır.
17. Akçakoca Merkez Cami
Tek kubbe olarak yapılan cami çağdaş mimarisi ile dikkat çekmekte. Temeli 1989 yılında atılan ve 2004 yılında hizmete açılan cami Selçuklu Mimarisinde kullanılan sekizgen köşelerin üzerine oturtularak Türk otağ çadırından esinlenilen bir çatı sistemine sahiptir.
18. İsa Bey Cami
İsa Bey Camii, Türk mimarlık tarihinin Anadolu Beylikleri dönemine ait en eski ve gösterişli eserlerinden olup İzmir'in Selçuk ilçesinde bulunan cami konum olarakArtemis Tapınağı'yla Saint Jean Kilisesi arasında bulunuyor. 1375 yılında Aydınoğlu İsa Bey tarafından yaptırılmıştır.
19. Nusretiye Cami
Halk arasında “Tophane Camii” olarak bilinen Nusretiye Cami 1823 yılında II. Mahmud tarafından tamamen yanan “Arabacılar Kışlası Camii”’nin yerine yaptırılmıştır. “Nusretiye” adı verilen camii, 1826’da ibadete açılmıştır, Mimarı Krikor Balyan'dır. Yapı, tarihi İstanbul’un sınırları dışında inşa edilmiş en büyük camilerden birisidir.
20. Sultanahmet Cami
1609-1617 yılları arasında Osmanlı Padişahı I. Ahmed tarafından camiyi Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa tasarlamıştır. Cami; mavi, yeşil ve beyaz renkli çinilerle bezeli olduğu ve yarım kubbeleri ile büyük kubbesinin içi de yine mavi süsler bulunduğu için Avrupalılar tarafından 'Mavi Camii (Blue Mosque)' olarak adlandırılır. Bizans esintileri içermesinin yanı sıra geleneksel İslami mimari yansımalarıda bu mimari güzelliği daha da güzel hale getirmiştir.
