İstanbul Üniversitesi'nden (İÜ) bir grup bilim insanı, Marmara Denizi'ne indirdikleri robotik kamera ile yaklaşık 200 metre derinlikte yaşayan canlıları görüntüleyerek örnekler aldı. Güneş ışığının ulaşmadığı bu noktalarda geliştirilen cihaz ile ışık ölçümü de yapıldı. Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Topaloğlu,"Türkiye'de ilk kez sualtı robotu kullanarak bu canlıları görsel olarak kayıt altına alırken, aynı zamanda görüntüleri analiz ederek bir sonuca ulaşmaya çalışacağız" dedi.
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi tarafından hazırlanan proje ile Marmara Denizi'nde sünger, mercan ve hidroid olarak bilinen canlıların derin sularda dağılımı ve biyoçeşitliliği ile ilgili araştırma başlatıldı. Bilim insanları, iki yıl sürdürülecek bu çalışma kapsamında üniversiteye ait "R/V Yunus-S" araştırma gemisi ile ikinci kez Marmara Denizi'ne açıldı. Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Topaloğlu, proje ile Marmara Denizi'ne dalış yapılamayan derinliklerde yaşayan toplulukların durumunu anlamaya çalıştıklarını söyledi.
Türkiye'de ilk defa su altı roboru ile kayıt altına alınacak
Bu projenin bir sentez projesi olduğunu ifade eden Doç. Dr. Topaloğlu, "Bu derinlikteki canlılar zorluklar nedeniyle pek araştırılabilir bir konu değil. Türkiye'de ilk kez su altı robotu kullanarak bu canlıları görsel olarak kayıt altına alırken, aynı zamanda görüntüleri analiz ederek bir sonuca ulaşmaya çalışacağız. Ayrıca çok önemli gördüğümüz örnekleri seçerek robotumuzun kolu ile bunları seçebiliyoruz. Bu Türkiye'de çok yapılmış bir çalışma değil. Marmara Denizi'nin derinliklerini daha iyi anlama yolunda önemli bir adım atmış olacağız. Çünkü belli bir derinlikten sonra Marmara'da ışık yok. Bu ortamda, bu topluluklarda işlerin nasıl yürüdüğünü anlayabilirsek, düzgün koruma stratejileri geliştirebiliriz. Kullandığımız robotik cihazın yanı sıra kendi olanaklarımızla, fakültemizdeki bir hocamız tarafından imal edilen ve yazılımı geliştirilen ışık ölçeri de bu projemizde kullanmaktan son derece mutluyuz" dedi.
Marmarada mercanlarla ilgili bilimsel çalışma
Uzun süreden bu yana Marmara Denizi'ndeki mercanlarla ilgili bilimsel çalışma yapan Doç.Dr. Nur Eda Topçu, "Buradaki mercanlar gerçekten çok özel. Adalar bölgesinde, Marmara'nın güneyinde sırtımızda 40 metre derinliği tüple dalıp eşsiz mercan topluluklarını tespit ediyor, izliyor, sağlık durumlarını takip ediyoruz" dedi. Doç.Dr. Topçu, "Bundan daha ötesinde ne olduğunu merak ediyoruz. 50 metre ve altında hangi mercanlar var, kaç metrede yaşıyorlar ve bu mercanlara hangi süngerler, hidroidler eşlik ettiğini tespit edebilmek için bu projeyi oluşturduk" diye konuştu.
Gemiye görüntü ileten robotok kamera örnek aldı
İÜ Su Bilimleri Fakültesi öğretim üyeleri, 'ROV' olarak adlandırılan robotik su altı görüntüleme cihazını defalarca Marmara Denizi'nin 200 metre derinliğindeki ışık görmeyen kısımlarına indirerek görüntü aldı ve buradaki canlıları izledi. Robotik kamera ile anlık görüntüler bilgisayar ekranına yansırken, bu cihaza bağlı robotik kol ile zemindeki bazı canlılardan örnek alındı. Fakültedeki bilim insanlarının geliştirdiği ışık ölçer ile Marmara Denizi'nin yüzeyden derine olan ışık değişimi de kaydedildi. Yapılan araştırmanın ardından elde edilen veri ve görüntüler kare kare değerlendirilerek, yeni bilimsel çalışmalara ışık tutacak.
