En uzun süre yaşayan imparatorluklar!

1- Çin İmparatorluğu (M.Ö. 211 – M.S 1912) – 2123 Yıl Sözcü.com'dan Çağrı Korkmaz'ın derlediği habere göre; Dünyanın en uzun süre yıkılmadan kalmayı başarabilmiş imparatorluğudur. Tam 2123 yıl boyunca bulunduğu coğrafyada hükmünü sürdürmeyi başarmıştır. İlk Çağ'da Qin Hanedanı ile başlayan Çin'in İmparatorluk Tarihi 1912 yılında Qing Hanedanı'nın devrilmesiyle son bulmuştur. Kuran ve yıkılan hanedanlık Qin olsa da Çin tarihinde yönetimde olan tek hanedan kendileri değildir. İlk Çağ'ın sonlarına Han Hanedanı, Orta Çağ'da Sui, Song, Tang Hanedanları ve Yeni Çağ'ın başında Ming Hanedanı hüküm sürmüştür.

Qin Hanedanı'nın önemi ise yaptığı sosyal ve askeri değişimlerden gelmektedir. Köylülerin o yıllarda toprak ağaları tarafından sahip anlayışı ile yönetilerek işçi gücünden faydalanıyordu. Qin Hanedanı toprak ağalarını ortadan kaldırıp merkezi yönetim sistemini benimsemiş ve devasa bir insan gücüne sahip olmuştur. Bu devasa insan gücüyle de yapılan en büyük eser Çin Seddi'dir. Ayrıca 20. Yüzyılda yapılmış en büyük keşiflerden biri olan ve Çinli bir çifçi tarafından bulunan “Toprak Askerler” de ilk Çin imparatoru Qin Shi Huang'ın mezarını korumak için yapılmıştır.

2- Doğu Roma İmparatorluğu(395-1453) – 1058 Yıl Bir milenyum açıp kapatan, kültürel ve siyasi mirası günümüze kadar uzanmış, her açıdan dünya üzerinde en çok etki bırakmış imparatorlukların başında gelmektedir Doğu Roma İmparatorluğu. Osmanlı İmparatorluğu tarafından kalan en önemli merkezi şehri İstanbul fethedilene kadar 1058 yıl hüküm sürmüştür. Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasından sonra, başkenti Roma olan Batı Roma İmparatorluğu 5. Yüzyılda Germen kabileleri tarafından yıkılmıştır. Merkezi İstanbul(O zamanki adıyla Konstantinopolis) olan Doğu Roma İmparatorluğu ise bulunduğu konum sebebiyle doğu ve batı kültürünü birbirine taşıyan bir köprü görevini üstlenmiştir.

İlerleyen yıllarda ise halkın siyasal ve dinsel anlaşmazlıklarının önüne geçilememiş ve 532 yılında bugünkü Sultanahmet Meydanı'nda 30 bin kişi öldürülmüştür. 1200'lü yıllarda Haçlı Seferleri ile yardım maksadıyla İstanbul'un yağmalanmasından sonra zayıflama dönemine giren Doğu Roma İmparatorluğu, 1391'de Osmanlı tarafından ilk kez kuşatılmıştır. 7 ay süren kuşatmadan sonra Osmanlılara daha çok vergi ödemeyi ve İstanbul'da bir Türk mahallesi kurmayı kabul etmiştir. Bu dönemde iyice zayıflayan Doğu Roma(Bizans) İmparatorluğu 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet önderliğindeki Osmanlı Devleti

3- Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu (962-1806) – 844 Yıl 1000 yıla yaklaşık bir süre dünyada hüküm süren Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, Alman Krallığı temelinde olsa da birçok devletçiğin birleştiği ortak bir monarşi ile yönetilmiştir. İmparatorları Antik Roma İmparatorluğu'nun devamı olduklarını iddia etseler de imparatorluğun geneli Almanlardan oluşuyordu ve çoğu tarihçiye göre Antik Roma İmparatorluğu'nun değil, modern Almanya ve Avusturya'nın temeli olan bir imparatorluktu.

Özellikle Osmanlı İmparatorluğu ve diğer doğu coğrafyasındaki devletlere karşı düzenlediği Haçlı Seferleri ile yüksek kayıplar vermiş ve askerler üzerindeki hakimiyetini zayıflatmışlardır. 1804 yılına gelindiğinde ise ünlü devlet adamı Napoleon Bonaparte, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun üstünlüğüne son verip kendini imparator ilan etmiştir. Bu gelişme üzerine II. Franz'da kullandığı bu ünvandan vazgeçip Avusturya İmparatoru sanını aldı. Böylece 844 yıllık Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu son bulmuş oldu.

4- Osmanlı İmparatorluğu ( 1299 – 1923) 624 Yıl Türk ve İslam tarihinin olduğu kadar, dünya tarihinin de gelmiş geçmiş en büyük imparatorluklarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu 624 yıl boyunca hüküm sürmüştür. Orta Asya kökenli Türk boyu olan Oğuzlar'ın Kayı boyuna mensup Osman Gazi, Selçuklu Sultanı III. Alaeddin Keykubad’ın İlhanlılar tarafından İran'a götürülmesiyle birlikte oluşan otorite boşluğunda bağımsızlığı ilan etmiştir. Söğüt ve Domaniç bölgesi civarında kurulan Osmanlı Devleti diğer Türk devletlerinden farklı olarak daha çok Doğu Roma İmparatorluğu'na seferler düzenleyerek kısa sürede sınırlarını genişletmiş ve Bizans İmparatorluğu için birinci tehdit unsura haline gelmiştir.

Dördüncü padişah olan Yıldırım Bayezid'in Timur'a esir düşmesiyle kısa süreli bir Fetret Devri'ne giren Osmanlı İmparatorluğu Mehmet Çelebi tarafından taht kavgalarına son verilerek yeniden düzenli bir yönetime dönmeyi başarmıştır. II. Mehmet'e kadar kuruluş dönemi olarak adlandırılan yıllarda Osmanlı İmparatorluğu Balkanlar'daki egemenliğini arttırmış ve Avrupa devletlerince oluşturulan Haçlı Seferleri'ni bozguna uğratmıştır. Küçük yaşta tahta geçen Fatih Sultan Mehmet bizzat babasını tahta geri çağırmış, babası II. Murat'ın 49 yaşında vefat etmesine kadar geçen süreçte Osmanlı Devleti Bizans İmparatorluğu'na olan tüm yardım kanallarını kesmeyi başarmıştır.

Fatih Sultan Mehmet, o zamanki adıyla Konstantiniyye'yi(İstanbul) fethederek Doğu Roma İmparatorluğu'nu sonlandırmış ve yükselme dönemini başlatmıştır. Çoğu tarihçiye göre bu fetih Orta Çağ'ın sona erdirip Yeni Çağ'ın başlamasını sağlamıştır. Devlet bu fetihle beraber imparatorluğa yükselmiştir. Yavuz Sultan Selim döneminde fetih hedefini doğuya çeviren Osmanlı İmparatorluğu Mısır'ı fethetmiş ve halifeliğin Osmanlı Padişahlarına geçmesini sağlamıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde ise Orta Avrupa'da büyük ilerleme kaydetmiş, Macar Krallığı'na son vermiş ve tarihinin en geniş sınırlarına ulaşmıştır.

II. Mustafa zamanında Osmanlı İmparatorluğu büyük ölçüde toprak yitirmiş devamında ise yenilikçi hareketler başlamıştır. Abdülmecid Tanzimat ve Islahat Fermanı'nı ilan etmiş, II. Abdülhamid ise Meşrutiyet ilan edip 33 yıl tahtta kalmayı başarmıştır. I. Dünya Savaşı'nın kaybedilmesinden sonraki süreçte iyice zayıflayan Osmanlı İmparatorluğu, Anadolu'da Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Sevr Antlaşması'nı kabul etmeyen milli birliklerin başarılı olup işgalci devletleri Anadolu'dan çıkarmasıyla birlikte hükmünü yitirmiştir. Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanması ve devamında saltanatın kaldırılmasıyla birlikte Osmanlı İmparatorluğu son bulmuştur.

5- Abbasi İmparatorluğu(750 – 1258) 508 Yıl Osmanlı İmparatorluğu'ndan sonra İslam devletleri arasında en uzun süre hüküm sürmüş devlettir. Hz. Muhammed'in ölümünden sonra İslam dünyasını dört halife ve ardından da Emeviler(661-750) yönetmiştir. Hz Ali'nin öldürülmesinden sonra ise yerine Muaviye halife olmuştur. Muaviye'nin oğlu Yezid hakkı olmamasına rağmen halifeliğini ilan edip, halifelik sistemini saltanata dönüştürünce Hz. Muhammed'in amcası Abbas bin Abdülmuttalip'in soyundan gelen Abbasiler, Emevi yönetimine karşı ayaklanmıştır. 750 yılında hem halifeliği hem de iktidarı ele geçirmişlerdir. Bu tarihten itibaren Abbasiler 1258 yılına kadar İslam dünyasının büyük bölümüne egemen olmuşlardır.

Abbasi İmparatorluğu'nda Türkler yönetimde oldukça önemli görevlere getirilmişlerdir. Hatta Abbasi İmparatoru Mutasım sadece Türklerden oluşan özel bir askeri teşkilat kurmuştur. Yerine geçen oğlu Vasık'ın döneminde de Türk emirleri askeri ve politikada önemli görevler edindiler. Vasık'ın ölmesi üzerine Abbasi İmparatorluğu parçalanma sürecine girdi ve topraklarında onlarca devlet kuruldu. Bunlardan biri olan ve İran'da hüküm süren Büheyviler 945 yılında Bağdat'a egemen oldular. Bunun üzerine Halife Kaim'in çağrısıyla Büyük Selçuklu Devleti sultanları Tuğrul Bey ve Çağrı Bey 1031 yılında Büheyvileri Bağdat'tan çıkardı ve Abbasilere yeniden saygınlık kazandırdı. Cengiz Han'ın torunu Hulagu yönetimindeki İlhanlılar 1258'de Bağdat'ı yıkıp tüm hanedan üyelerini öldürdüler. Böylece 508 yıllık Abbasi İmparatorluğu son bulmuş oldu.