Prof. Dr. İlber Ortaylı, Türkiye'deki mülteci sorununa dair farklı zamanlarda yaptığı açıklamalarla dikkat çekti. Ortaylı'nın bu konudaki görüşleri, zaman zaman birbirine zıt yaklaşımlar sergiledi.
İlber Ortaylı, bazı açıklamalarında Türkiye'nin mültecilere ihtiyacı olduğunu ve bu nüfusun entegrasyonunun önemli olduğunu vurguladı. Ortaylı, "Türkiye'nin mülteciye ihtiyacı var, yaşlanıyoruz. Bizi kültürel azınlıklarımız koruyacak. Afganlar olmasın diyenler var. Senin bağında bahçende meyveyi kim toplayacak, hayvanlara kim bakacak?" diyerek mültecilerin ekonomik katkılarına dikkat çekiyor. Bu yaklaşım, mültecilerin Türkiye'deki iş gücü piyasasında önemli bir rol oynayabileceğini ve entegrasyonlarının desteklenmesi gerektiğini savundu.
Öte yandan, Ortaylı'nın başka bir açıklamasında mültecilerin kontrolsüz bir şekilde Türkiye'ye gelmesinin sorunlara yol açtığını belirtti. "Her mülteci bir değildir. Türkiye'de vatandaşlık satılıyor, bu bir rezalet. Bundan sonra yavaşça mültecileri göndermek gerekiyor" ifadelerini kullanarak, mültecilerin geri gönderilmesi gerektiğini savundu. Bu yaklaşım, mülteci akışının kontrol altına alınması ve mevcut mültecilerin ülkelerine geri dönmelerinin sağlanması gerektiğini öne sürdü.