Rusya-Ukrayna Savaşı insanlığın kafasına gıdanın önemini mıh gibi çaktı. Bundan sonra bütün yönetimler gıda arzı ve talebi politikalarının geliştirilmesi ve uygulanmasında daha dikkatli olacaktır.
Tahıl Koridoru
Gıda hayatın can damarıdır, o nedenle açığı asla kabullenilmemelidir. Ne var ki günümüz dünyasında 46 ülke mutlak gıda açığı yaşamaktadır. Yani dünyada her dört ülkeden birisi bu sarmalda… Bu vurgu bile, kendine yeterliliğin önemini anlatmaya yetmez mi?
Türkiye’nin arabuluculuğuyla başarılan anlaşma sonrası tahıl koridoru fiiliyata geçti. İlk kargonun Türkiye’ye geleceğini tahmin edenler yanıldı. Keşke sembolik bir jest olarak öyle olsaydı. Lakin mısır yüklü ilk gemi, gıda krizinin en fazla yaşandığı ülkelerden Lübnan’a çizdi rotasını.
Tahıl koridoru anlaşmasıyla birlikte psikolojik olarak piyasalar rahatladı. Fiyatlar gevşemese de artış hızı geriledi, karmaşa eşiği aşıldı. Bu önemli…
Bürokrasi Koridoru
Gıda Krizi musibeti sonrası artık tarım kuruluşlarına; üretim, ticaret, pazarlama ve lojistik gibi temel eğitimlerden asgari birisini almayanların tepe yöneticisi olarak atanmayacağını ummalıyız. Kimse çıraklığını yapmadığı işin ustalığına soyunmamalı, alt ve ara kadrolarda işi öğrenmeden makama kurulamamalıdır. Çünkü o halde doğacak kamu zararının acısı yıllar sonra da olsa çıkar, bedelini millet öder.
Bu ülke bizim, takım tutar gibi davranamayız. Nasıl ki paraşütle koltuk işgalini tenkit ediyorsak makbul olanları da belirtebilmeliyiz. Krizinin dorukta olduğu dönemde hububat politikalarını yürüten bürokratların konunun içinden gelenler olması sayesinde krizi daha az zararla atlattık. Ya bu dönem de paraşütçülere denk gelseydi, maazallah…
Mide Koridoru
Her canlı geliri ölçeğinde kaliteli beslenmek ister. Soru: Sizce en ucuz protein kaynağı hangisidir? Cevap: Yumurta.
Ortalama 16 yumurta bir kg eder ve günümüz hesabıyla kilogramı 32 TL’ye satın alınabilir. Türkiye’nin kişi başı yıllık yumurta tüketimi 220 civarında ama bu rakam örneğin Japonya’dan 120, Rusya’dan 90 adet daha az. Meşhur çay-simit hikayesinden daha ucuz ve daha besleyici. İki yumurta, yarım ekmek, bir çay 10-15 lira. Hadi yine iyisiniz(!)…
Üstelik hayvansal protein, aminoasit ve mineral dengesi de muhteşem. Kolesterol, zarar-ziyan masallarını ünlü kardiyolog, Prof. Dr. Birgün Sönmez sonlandıralı epey oldu zaten. Mide koridorunda, yumurtaya daha fazla mı yer açsak acaba?
Maliyet Koridoru
Gıda krizinin olmaması için üretimde devamlılık esastır. Çözüm, maliyetlerin düşürülmesiyle çiftçi karlılığının artırılmasındadır. Dünyanın her yerinde tarım sektörü meşakkatlidir ve sektörden kaçış olmaması için sürekli desteklenir. Zaten ekonomisi gelişmiş ülkelerin aynı zamanda tarımının da gelişmiş olduğu gerçeği bu desteklemenin ve gıdada kendine yeterlilik bilincinin varlığıyla alakalıdır.
Çiftçi girdi maliyetlerinde artış çok fazla. ÜFE (üretici fiyat endeksi), TÜFE (tüketici fiyat endeksi) arasında %40’ı aşan bir fark üreticinin mağduriyetini göstermeye yetmez mi? Bu sene üretimin, geçen yıla göre tahıllarda %16 artışla yaklaşık 37 milyon tona, baklagillerde %25 artışla yaklaşık 1,3 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu, kendine yeterlilik katsayımızı artıracaktır. Evet ama koridorda sıkışmamak için yetmez…
Es-selam olsun, ves-selam olsun, has-kelam olsun uzmanı olmadığı koltuğa oturmayarak kul hakkı yemediği gibi milli zarara da yol açmayanlara.