Bankalararası Kart Merkezi (BKM) ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verilerine göre, kredi kartı harcamalarında enflasyonun etkisiyle harcama artışı ve risk dağılımındaki değişimler dikkat çekiyor. Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’nda da yer verilen bu değişimler, kredi kartı harcamalarının detaylarında ilgi çekici bulgular sunuyor.
Kredi Kartı Harcamalarındaki Değişim:
Prof. Dr. Hakan Kara, kredi kartı harcamalarındaki değişimin zorunlu ihtiyaçlara yöneldiğine dikkat çekiyor. BKM ve TBB Risk Merkezi’nden derlenen veriler, kredi kartı harcamalarının ve risk dağılımlarının farklılaştığını gösteriyor.
İşlem Başına Harcama Tutarları:
BKM verilerine göre, yurtiçi kredi kartlarından yapılan alışverişlerde işlem başına harcama tutarları 2015 yılından bu yana sürekli artış gösterdi. 2016-2019 yıllarında yıllık bazda tek haneli artışlar görülürken, 2020’de yüzde 13, 2021’de yüzde 19 oranında artış kaydedildi. 2022 yılında ise yüzde 64 oranında artışla enflasyon oranına yaklaşıldı. 2023 yılında işlem başı tutar yüzde 80 oranında artarken, 2024 yılının ilk 6 ayında yüzde 48 oranında artışla tüm zamanların zirvesi 2024 Mart ayında görüldü.
Nakit Çekimlerdeki Artış:
Nakit çekimlerde de benzer bir tablo söz konusu. 2016 yılında yüzde 15 artış gösteren nakit çekim tutarı, 2017 yılında yüzde 4 düşerken, 2018’de yüzde 11, 2019’da yüzde 8 ve 2020 ile 2021’de sırasıyla yüzde 15 ve 12 oranında arttı. 2022 yılında artış oranı yüzde 62 olurken, 2023 yılında faizlerin artışına rağmen kredi kartı işlemlerinde faizlerin sabit kalmasıyla tutar yüzde 98 oranında arttı. 2024 yılında kredi kartlarından işlem başına yaklaşık 44 bin TL çekildi.
Kredi Kartlarındaki Risk Dağılımı:
TBB Risk Merkezi verilerine göre, kredi kartlarındaki risk dağılımı da değişiyor. Kredi kartı limitlerinin doluluk oranı 5 bin TL ile 25 bin TL arasında yüksekken, en büyük artış 25 bin-50 bin TL limitli kartlarda görüldü. 100 bin TL ve üstü limitli kartlardaki risk payı ise dikkat çekici bir şekilde arttı. 2022 yılı başında yüzde 14,5 olan risk oranı, 2024 Mayıs itibarıyla yüzde 85,5’e yükseldi.
Kart Limitlerindeki Artış:
Kart limitlerindeki değişimde de 100 bin TL ve üstü limitlerdeki artış öne çıkarken, 10-25 bin TL arasındaki kartların sayısında azalma görüldü. Ocak 2022’de 100 bin TL ve üzeri kart limiti olan kişi oranı yüzde 1,6 iken, Mayıs 2024 itibarıyla bu oran yüzde 45,3 oldu.
Ekonomik göstergelere yansıyan bu veriler, vatandaşların zorunlu harcamalarının arttığını ve kredi kartlarındaki limit, harcama ve risk değişimlerinin dikkat çekici olduğunu ortaya koyuyor.
