Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği tarafından ortaklaşa finanse edilen, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yürütülen “Türkiye’de Yolcu Taşımacılığı Hizmetlerinin Erişilebilirliğinin Geliştirilmesi Projesi” ulaşım sektörünün temsilcilerini Ankara’da düzenlenen çalıştayda bir araya getirdi. Hareket kısıtlılığı yaşayan tüm yolcuların ulaşım hizmetlerinden daha fazla faydalanmalarını amaçlayan proje, ulaşım araçlarını her bireyin rahatça kullanabilmesini sağlamak için ülkedeki tüm ulaşım yollarını ve toplu taşımacılığı kapsayan bir strateji ve eylem planı ortaya koymayı hedefliyor.
Çalıştaya ev sahipliği yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, "Projemiz, hareket kısıtlılığı olan bireylerin hayatın içine daha çok katılımını ve ulaşım araçlarını her birey gibi rahatça kullanabilmelerini sağlamayı amaçlayan Türkiye’nin en kapsamlı erişilebilirlik projesidir. Hepinizin bildiği gibi Bakanlık olarak öncelikli misyonumuz tüm vatandaşlarımızın hizmetlerimizden eşit olarak yararlanma hakkını teslim etmektir. Evrensel erişilebilirlik standartlarına odaklanan ’herkes için tasarım herkes için eşit hizmet’ prensibi ile hareket eden projemiz sayesinde hareket kısıtlılığı olan vatandaşlarımız hayatın her alanında daha aktif ve görünür olacaklar. Bakanlıklar, belediyeler, Avrupa Birliği Delegasyonu temsilcileri, akademisyenler, yerel yönetimler ve sivil toplum çalışanları, çalıştay boyunca erişilebilir yolcu taşıma hizmetleri için projeler, eylem planları ve stratejileri değerlendirecekler" ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’DE YOLCU TAŞIMACILIĞI HİZMETLERİNİN ERİŞİLEBİLİRLİĞİ PROJE
Gönül birliğinin ve uyumlu çalışmanın başarının anahtarı olduğunu belirten Bakan Turhan, "Çalışmalar, çok fazla insanın katkısı ile bugüne kadar geldi. Bu proje ile farklı statü ve iş kolundaki insanların birlikte hareket etme kabiliyetinin en güzel örneklerinden biri sergilendi ve sergilenmeye devam ediyor. Temennim nicelerine örnek olması. Engelli vatandaşlarımızla ilgili merkezi politikaları yürüten bakanlığımız Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Dolayısıyla Türkiye’de Yolcu Taşımacılığı Hizmetlerinin Erişilebilirliği Projesi’nin bu bakanlığımızca yürütülmesi ve koordine edilmesi gerektiği gibi bir algı oluşabilir. Ancak bilindiği üzere ulaşım ve iletişim hizmetlerinin sorumluluğu Bakanlığımıza ait. Ulaşımda erişilebilirlik faaliyetleri de bizim sorumlu olduğumuz alan içinde yer alıyor. Elbette proje çalışmaları Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından kopuk yürütülmedi, yürütülmüyor. Ki projenin hiçbir aşamasının ilgili taraflardan bağımsız yürütülmediğini de özellikle hatırlatmak istiyorum" dedi.
"Zira herkes için erişilebilirlik makro ve mikro bakış açısının, işbirliğinin ve gerekli yerlerde ilgili tarafların yönlendirmesinin aynı potada eridiği sistematik bir çalışma anlayışı ile mümkün olabilir" diyen Turhan, "Projemiz bu anlamda da bir ilk. Bütün tarafları bir araya getiren ve danışma işini sistematikleştiren Türkiye’nin en kapsamlı erişilebilirlik projesi olma özelliğini taşıyor. Hem projemizin bilinirliğinin artması hem de ’herkes için erişilebilirlik’ kavramına ilişkin farkındalığın yaygınlaşması ise bunca emeğin başarısını doğrudan etkileyecek. Neden? Çünkü farkındalık; sunulacak hizmetlerden haberdar olunmasını sağlayacak. Çünkü farkındalık; bazı hizmetleri kullanırken başkalarının hakkını ihlal etmiş olabileceğimizi bize hatırlatacak. Çünkü farkındalık; talebi doğuracak, talepse ilk aşamada hayata geçirilecek olan pilot projelerin bir an önce ülke genelinde yaygınlaştırılmasına hizmet edecek. Çünkü farkındalık; ilgili kurumları harekete geçirecek. Çünkü farkındalık; erişilebilir bir hizmetin ayrıştırıcı değil kapsayıcı olduğu, bundan herkesin yarar sağlayacağı bilincini besleyecek. Hizmeti alan da sunan da çok daha fazla gelişmiş bir bakış açısıyla dünyayı yorumlama imkanı bulacak. Çünkü farkındalık; bizden sonraki kuşaklara asla tükenmeyecek aksine gelişip serpilecek kalıcı bir miras olacak. Yeni gelen nesil farkındalığı yaygınlaştırmakla zaman kaybetmeyecek, zaten özümsedikleri bu kazanım sayesinde bugün yürüttüğümüz bu ve benzeri projelerin çok daha gelişmişini ülkemize ve dünyaya kazandıracak" diye konuştu.
"ZİRA KUSUR ENGELİ KOYANDADIR"
Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’ni imzalayan ilk ülkelerden biri olduğunu hatırlatan Bakan Turhan, "Yine 2013’te yayımlanan yasal düzenleme ile farkındalığın dilimize yerleşmesi için çok önemli bir adım atıldığını, daha önce bazı resmi tanımlarda geçen özürlü, sakat veya çürük gibi ibarelerin yerini engelli ibaresinin aldığını belirtelim. Zira kusur engeli koyandadır. Çok kısa bir şekilde özetlediğim dönem 2003 yılından bu yana görünür olmaya başlayan farkındalık sürecini, adım adım yapılanmayı, eylemleri ve diğer alanlarda yapılması gerekenleri şekillendiren bir dönem olmuştur. Bakanlığımızsa yine bu dönem zarfında 2012 yılında engelli hizmetlerinin koordinasyonu için yapılanmaya gitmiş ve Engelli Hizmetleri Dairesini kurmuştur. Ancak çok daha öncesinden başlayarak ulaşım ve iletişim hizmetleri alanında erişilebilirlikle ilgili çok sayıda faaliyet yürütülmeye başlanmıştı. Külfet değil elzem olduğunu düşündüğümüz düzenlemelerimizle ve çeşitli alanlardaki avantajlı tarifelerimizle uzun yıllardır bu konular üzerinde çalışıyoruz" dedi.
"BU SAYEDE GEÇEN YIL YHT VE ANA HAT BÖLGESEL TRENLERDE 1,1 MİLYON ENGELLİ VATANDAŞIMIZ YOLCULUK ETTİ"
Gar ve istasyon binalarının engellilere uygun hale getirilmesi için platform, rampa, özel gişeler ve engelli yardım noktaları yapıldığını ifade eden Bakan Turhan, "Marmaray ve yüksek hızlı trenlerde (YHT) engellilere uygun tasarımlar hayata geçirdik. Akıllı telefon veya kameralı bilgisayarı olan işitme engelli vatandaşlarımızın bir link üzerinden TCDD’den hizmet alabilmelerini sağladık. Engellilik oranı yüzde 40 ve üzeri olan yolcunun sadece kendisi, engellilik oranı yüzde 50 ve üzerinde olan ağır engelli yolcunun da kendisi ve refakatçisiyle ücretsiz olarak seyahat edebilmesine imkan tanıdık. Bu sayede geçen yıl YHT ve ana hat bölgesel trenlerde 1,1 milyon engelli vatandaşımız yolculuk etti" diye konuştu.
"BU ÇALIŞMAMIZ NETİCESİNDE ENGELLİ VATANDAŞLARIMIZ KAMU HİZMETLERİNİ ELEKTRONİK ORTAMDA ALABİLECEK"
PTT müşterilerin hizmetine sunulan PttMatiklerin klavyelerine görme engelli vatandaşların kullanımına uygun tuş takımı konulduğunu söyleyen Turhan, görme engelli vatandaşların hayatını kolaylaştıracak yeni düzenlemelerin de olacağını belirtti. Bakan Turhan, "Yine görme engelli vatandaşlarımız için bazı PttMatiklerin para yatırma, para çekme ve makbuz alma ünitelerinin üzerine Braille alfabesiyle ünite adı yazdık. Bazı PttMatikleri ortopedik engelli kardeşlerimizin kullanımına uygun hale getirdik. Bununla birlikte yeni alınan ATM’lere görme engellilere uygun ilave klavye takılması çalışmalarına da başlamış bulunuyoruz. Bu arada kullanıcı sayısı 43 milyona yaklaşan e-devlette engelleri kaldırma çalışmaları da yapıyoruz. Bu çalışmamız neticesinde engelli vatandaşlarımız kamu hizmetlerini elektronik ortamda alabilecek. Engelsiz Çağrı Merkezi Projemizle de dezavantajlı vatandaşlarımız, işaret dili bilen e-Devlet Çağrı Merkezi çalışanlarıyla görüntülü olarak görüşme imkanına kavuşturduk. Engelliler Haftası vesilesiyle anma pulu basarak da engelli kardeşlerimiz konusunda toplumsal duyarlılık oluşturmanın gayreti içinde olduk. Bu hizmetlerin oluşumunda Cumhurbaşkanımızın engelli vatandaşlarımız konusundaki hassasiyetinin büyük payı olduğunu da söylemeden geçemeyeceğim" dedi.
"SİZLER HEM HİZMET SUNUCULARIN HEM DE HİZMETTEN YARARLANANLARIN SESİSİNİZ"
"Projenin iki yıllık fiili süresinin sonuna yaklaşırken bu çalışmanın uzun vadedeki yararlarını sizlerin sayesinde daha çok insanımıza duyuracağız" diyen Turhan, "Öğleden sonraki programımıza bu kapsamda büyük ilgi göstereceğinizi tahmin ediyorum. Hepinize erişilebilirlik konusunda gösterdiğiniz hassasiyet için şimdiden teşekkür ediyorum. Bir diğer teşekkürüm ise şampiyonumuz Sümeyye Boyacı’ya Sosyal izolasyon algısının duvarlarını ülkemizi başarıyla temsil ederek yıktığı, engelin yalnızca bizim algılarımızla şekillenen bir illüzyon olduğu gerçeğini hepimize gösterdiği ve buraya gelerek desteğini bizden esirgemediği için" dedi.
Çalıştay kapsamında ayrıca Sırtüstü Yüzme Yarışlar Dünya Şampiyonu Sümeyye Boyacı ile söyleşi, müzik dinletisi, İşaret Dili Atölyesi, Memet Sefa Öztürk ile Damla Ürk’ün bale gösterileri yapıldı. Erişebilir yolcu taşıma hizmetleri deneyimini demiryolunda yaşamak için Ankara’dan Konya’ya YHT ile gidecek engelli ve yaşlı katılımcılardan oluşan bir grup yolcu ise gardan uğurlandı. Engelli yolcuların trene binmesinde onlara refakat eden Turhan, yolcularla bir süre sohbet etti.
Hareket kısıtlılığı olan bireylerin hayatın içine daha çok katılımını ve ulaşım araçlarını her birey gibi rahatça kullanabilmelerini sağlamayı amaçlayan proje, Türkiye’nin en kapsamlı erişilebilirlik projesi olma özelliği taşıyor. Proje kapsamında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yanısıra kamu, konu ile ilgili sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve üniversite temsilcilerinden oluşan çalışma grubu sadece proje süresince değil sürekli görev yapacak. Aynı zamanda “Karayolu”, “Demiryolu”, “Denizyolu” ve “Havayolu”ndan oluşan 4 ana unsurun yanı sıra taşımacılığın bağlantıları ve yeni teknolojilerin kullanımını içeren bir de “Entegre” olmak üzere 5 adet alt çalışma grubu da teknik destek vermeye devam edecek.
Kamu, sivil toplum kuruluşları, özel sektör, akademi ve belediyelerden temsilcilerin yer aldığı çalışma gruplarında 93 kişi görev yapıyor. Taşımacılık sektörünün tüm aktörlerini temsil eden üyelerden oluşan çalışma grupları proje sonunda ortaya konacak strateji ve eylem planında önemli görevler üstlenecek. Projenin hedef ve kazanımları ise şu şekilde:
“Erişilebilir yolcu taşıma hizmetleri için bir platform kurmak ve platformun Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı içinde gelişmiş teknik ve kurumsal kapasiteyi temin etmesini sağlamak, platform tarafından benimsenen bir dizi pilot projenin uygulanmasının yanı sıra, eylem planlarıyla birlikte kapsamlı bir erişilebilir yolcu taşımacılığı stratejisi sunmak, yolcu taşımacılığı hizmetlerine erişilebilirliğin artırılması için ilgili tüm kurum ve kuruluşları destekleyecek bir ulusal eğitici ekibi oluşturmak, yolcu taşımacılığı hizmetlerinin erişilebilirliği konusundaki farkındalığı artırmak için erişilebilirlik stratejisi ve eylem planlarının tüm önemli paydaşlara eğitimler ve görünürlük etkinlikleri çerçevesinde iletmek. Birbiriyle entegre taşımacılık hizmetlerine imkan veren bir Erişilebilir Yolcu Taşımacılığı Stratejisi’nin geliştirilmesi. Paydaş çalıştayları. Eylem planlarının geliştirilmesine yardımcı olacak çalıştaylar. En iyi uygulamaların sergilenmesine ve erişilebilir yolcu taşımacılığı hizmetlerindeki ilerlemeyi göstermeye yardımcı olacak 5 pilot projenin belirlenmesi. Yaşlı ve engelli yolcuların gereksinimlerini daha iyi karşılamak için yolcu taşımacılığı hizmet sağlayıcılarının kapasitelerini geliştirecek 150 eğitimciye erişilebilirlik eğitimlerinin verilmesi. Erişilebilir yolcu taşımacılığının önemi konusunda tüm toplumda daha iyi farkındalık sağlayacak ulusal bir tanıtım ve iletişim kampanyası.”
