Engelli birey olmak sadece dört duvar arasında oturmak değil, sanatın her alanı ve siyasetin tüm kademesi, edebiyatın bütün köşesi, sporun yılmaz savaşçılarıdır.
Mesela, yakın tarihe baktığımız zaman, ülkeyi başkan olarak başarılı şekilde yönetmiştir.
Mesela, halk ozanı olarak adından altın harfle yüzyıllardır söz ettirmiştir.
Mesela, yazıyla, fikriyle, öngörüyle, müziğiyle ve resmiyle dünya tarihinin gönlünde taht kurmuştur. Bunlar Engelli bireyin yaşatılan gönül elçileridir.
Yani Engelli bireyi unutturmaya çalışana karşı en önemli simgeden biridir.
Bu yazımda da herkesin tanıdığı bazı Engelli birey ünlülerimizi hatırlatmaya çalışacağım.
VEYSEL SATIROĞLU
Halk diliyle Aşık Veysel olarak bilinen Halk Ozanı 1894 senesinde bu dünyaya gelerek 21 Mart 1973 yılında akciğer kanserinden vefat etmiştir.
Ne güzel tesadüftür ki Unesco, 1990 yılından itibaren 21 Martı Dünya Şiir Günü ilan ederek her sene 21 Martta Dünya Şiir Günü olarak kutlanmaya devam etmiştir.
Çocuk yaşında yaşadığı yörede salgın halinde yaygınlaşan Çiçek Hastalığına yakalanarak iki gözünü de maalesef kaybederek ömrünü görme Engelli birey olarak sürdürecekti.
Vakit geçirmesi için alınan sazla Ozanların türkülerini çalmaya başladı.
1930 senesinde Şairler Gecesinde Maarif Müdürüyle tanışarak bu müdürün desteğiyle İlleri de dolaşmaya başlayacaktı.
Yurdu dolaşarak Köy Enstitülerinde saz hocalığı yaptı.
1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı.
1970 yıllarında ünlü müzisyenler Âşık Veysel'in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı.
Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerindendir Âşık Veysel. Eserlerinde Türkçesi yalındır.
Dili ustalıkla kullanır. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içeydi.
Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır.
Şiirleri, Deyişler 1944 yılında, Sazımdan Sesler 1950 senesinde, Dostlar Beni Hatırlasın 1970 yılında kitap olarak yayınlanmıştır.
Ölümünden sonra Bütün Şiirleri 1984 senesinde tekrar yayınlanmıştır.
Yazar tarafından, Aşık Veysel Selam Olsun Kucak Kucak adlı başvuru kitabı hazırlanmıştır.
1952 yılındaki Türk filminde oynayan Aşık Veysel, o film daha sonra yasaklanmıştır.
2014 yılının Kasım ayında Devlet Opera ve Balesi, Âşık Veysel'in ölümünün 41.yılı anısına Onun türkülerinden yola çıkılarak hazırlanan, tek perdelik dans tiyatrosu Dostlar Beni Hatırlasın isimle sahneye konulmuş ve bazı oyuncularla Aşık Veysel’in ailesi oynamıştır.
Büyük halk ozanı Âşık Veysel’in yaşadığı köydeki evi 1982 yılından itibaren Kültür Bakanlığı tarafından müzeye dönüştürülmüştür ve her yıl 16-21 Mart tarihleri arasında köyünde anma töreni ve Âşıklar Bayramı düzenlenmektedir.
Kabri Sivas ilçesinin köyündedir.
1972 senesinde Aşık Veysel Kültür Derneği kurulmuş ve ölüm yıldönümü olan 21 Mart haftasında anma programı düzenlemektedir.
Dernek, Dost Dost adında dergi çıkarmıştır.
Bu derneğin faaliyeti ülkenin siyasi değişiminden etkilenerek zaman zaman kesintiye uğramıştır.
Torunu, rahmetli büyükbabası için Aşık Veysel bibliyografyası hazırlanmasına katkı sağlamıştır.
Ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere UNESCO, yerel yönetimler, üniversite, sivil toplum kuruluşu ve ressamlarla birlikte kültür sanat projesi hayata geçirilerek besteleri yoğun ilgi görmüştür. Âşık Veysel Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.
Şiirleri bestelenmiş ve Kendisinin besteledikleri de müzisyenlerin albümlerinde yer almıştır. Evlenerek çocukları olmuştur.
METİN ŞENTÜRK
56 yaşındaki müzisyen, Üç yaşında ev kazası geçirerek görme Engelli birey olmuştur.
Eğitime görme Engelliler okulunda başlamıştır.
Lisede okumuş ve Konservatuvar bitirmiştir. Müzik şirketleriyle çalışmıştır.
2010 yılında dünyanın en hızlı görme Engelli sürücüsü olmuştur.
Besteleriyle kaset albümleri olup televizyon programlarına, dergilere ve gazetelere çıkmıştır.
Diziler, filmler ve reklamlarda oynamıştır. Evlenmiştir. Yapımcıdır.
Dünya Engelliler Vakfı Başkanıdır.
Siyasi Partiden milletvekili adayı ve 2015 senesinde bağımsız milletvekili adayı olmuştur.
MURAT GÖĞEBAKAN
1968 yılında bu dünyaya gelerek 2014 senesinde kansere yenilerek vefat eden spastik Engelli birey müzisyen, iki evliğinden tek evladı olmuştur.
İlk, orta, lise öğreniminden sonra Konservatuara girmiştir.
Öğretim görevlisi olmuştur. Dergah eğitimi almıştır. Gitar dersi vererek bara çıkmıştır.
Besteler yaparak Albümler çıkarmış ve Besteleriyle Ödüller kazanarak albümleri en çok satan listesine girmiştir. Kitapta çıkarmıştır.
Müzik şirketleriyle çalışarak ünlü müzisyenlerle albümünde Düet yapmıştır.
Ünlü sanatçılarla çalışarak ünlü müzisyenlerin albümlerinde yorumlamıştır.
Bestesi siyasi Partinin seçim müziğinde yer almıştır. Kabri Adana ilçesindedir.
Hayranları Ağabey lakabını takarken, fakat Kendisi kendisine Sevgi Adamı lakabını takmıştır.
GÜLNAZ TERME
Cam kemik hastası olan Engelli birey ünlü Müzisyen, evli ve çocuk sahibidir. 44 yaşındadır.
Albümüyle televizyon programında ve sosyal medyadaki müzik platformunda adından söz ettirir.
FİGEN ÖNCEL
2 yaşında trafik kazasıyla bedensel Engelli birey olan 48 yaşındaki müzisyen, ünlü müzisyeni desteğiyle Albüm çıkartıp televizyon ve sosyal medyadaki müzik gruplarında adını duyurmuştur. Modellik yapmıştır.
HÜSEYİN CEMİL MERİŞ
1916 yılında bu dünyaya gelen Yazar, 1987 senesinde vefat etmiştir.
İlkokulu bitirdikten sonra Fransız eğitim sistemi uygulayan Antakya Sultanisinde okumuştur.
Bu okulda iken gözlerinin altı derece miyop olduğu anlaşılmıştır.
İlk yazısı yerel gazetede çıkmıştır.
12.sınıftayken, Kendisinin huy ve tutumu yüzünden lise diplomasını alamadan okulu terk etmek zorunda kalmıştır. Lise öğrenimine devam etmek için Pertevniyal Lisesine gitmiştir.
Bu sırada ünlü şairlerle ve yazarlarla tanışmıştır.
1937 yılında dokuz ay öğretmenlik yaptıktan sonra aynı yıl İskenderun’da reis muavini olmuştur. 1938 senesinde öğretmenlik, sekreterlik ve kâtiplik gibi geçici işlerde çalışmıştır.
1939 yılında Hatay hükümetini devirmek iddiasıyla tutuklanarak idam talebiyle yargılanmış ve iki ay sonra beraat etmiştir.
1940 senesinde Yabancı Diller Yüksekokuluna burslu olarak kabul edilmiş ve iki yıl öğrenim görmüştür. 1941 yılından başlayarak çeşitli dergilerde yazıları yayımlamaya başlamıştır.
1942 senesinde Lisede Fransızca öğretmenliğine atanmıştır.
Atanmadan önce öğretmenle evlenmiştir.
Gözlerindeki yüksek miyoptan dolayı askerlikten muaf tutulmuştur.
İlk çeviri kitabı 1943 yılında yayınlanmıştır.
Eşinin tayininin çıkmaması üzerine 1945 senesinde öğretmenlik görevinden ayrılmıştır.
1945 ve 1946 yıllarında iki evladı bu dünyaya gelmiştir.
Üniversite de Fransızca okutman olarak göreve başlayarak emekli olana kadar sürdürmüştür.
1947 senesinde bir yıl dergide yazıları yayımlamıştır.
1948 yılında Victor Hugo’nun Hernani adlı piyesini manzum olarak tercüme etmiştir.
1952 senesinde iki yıl Lisede Fransızca dersi vermiştir.
1954 yılında kazayla gözlerini tamamen yitirerek görme Engelli birey olmuştur.
Başarısız göz ameliyatlarının ardından 1955 senesinde Marsilya, oradan Paris’e gitmiştir.
Altı aylık tedavi sonuçsuz kalınca yurda dönmüştür.
Görme yetkisini tamamen yitirdiğinden bir süre bunalıma girmiş ancak çevresindekilerin yardımıyla yeniden okuyup yazmaya başlamıştır.
Görme yetisini yitirdikten sonra yazarlık hayatının en üretken çağı başlamıştır.
Çevresindekilere okuttuğu Fransızca ve İngilizce metinleri sözlü olarak çevirmiş ve yardımcılarına yazdırmıştır. Basılmamış Fransızca grameri hazırlamıştır.
Dikte etmek suretiyle makaleler yazmaya devam etmiştir.
1963 yılında Edebiyat Fakültesinin Sosyoloji bölümünde sosyoloji ve kültür tarihi dersleri vererek emekliliğine kadar sürdürmüştür.
Aralıklarla yirmi sene sürdürdüğü günlüklere 1963 yılında başlamıştır.
İlk telif kitabı Hint Edebiyatı 1964 senesinde yayımlanmıştır.
Dünya edebiyatı yazma düşüncesiyle İran edebiyatıyla işe başlamış ama sonra Hint edebiyatına yönelmiştir.
Doğu medeniyetine karşı önyargıyı yıkmak isteyerek dört yıllık çalışmayla Bir Dünyanın Eşiğinde başlığıyla iki kez daha basılmıştır.
Sonra Batı düşüncesinin önemli yönünü aydınlatmayı amaçlamıştır.
Bu düşünceyle sosyalizmin temelini atan ve sosyolojinin kurucusu Saint Simon hakkında eser kaleme alarak basacak yayınevi bulmakta zorlanmıştır ama 1967 yılında basılmıştır.
1965 ile 1973 yıllarında dergilerde yazıları ve çevirileri yayımlanmıştır.
Dergide Fildişi Kuleden başlığıyla denemeler yazmıştır.
Üniversitede Fransızca okutmanlığından emekli olarak birikimini kitaplaştırmaya girişmiştir.
Türkiye Millî Kültür Vakfından fikir dalında Ödül almıştır.
Bu Ülke adlı kitabını 1976 senesinde yayımlamıştır.
Bu Kitap, Onun çeşitli fikir, kültür ve edebiyat meselelerine dair aforizmalarından oluşmuştur. Aynı yıl, Umrandan Uygarlığa adlı eseri yayımlanmıştır.
1978 ile 1984 yıllarında konferanslar vermiştir.
1980 senesinde Kırk Ambar adlı eseri Türkiye Milli Kültür Vakfı Ödülüne layık görülmüştür.
1981 yılında Ankara Yazarlar Birliği tarafından Yılın Yazarı seçilmiştir.
1981 senesinde basılan yarı derleme, yarı telif Bir Facianın Hikâyesinde yakın tarihin yeni bir muhasebesini yapmıştır.
1983 yılında eşini kaybederek kanaması geçirip sol tarafına felç inmiştir.
Sağlığında basılan son eserleri 1984 senesinde Işık Doğudan Gelir ve aynı sene Kültürden İrfana oldu. Haziran 1987’de hayatını kaybederek cenazesi Karacaahmet Mezarlığı’na defnedilmiştir.
2004 yılında Üsküdar Belediyesinin açtığı kültür merkezine ve 2012 yılında Hatay’daki il kütüphanesine adı verilmiştir. Doğduğu ev müzeye dönüştürülmüştür.
2015 senesinde T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görülmüştür.
EŞREF ARMAĞAN
Yetmiş yaşındaki dünyaca ünlü doğuştan görme Engelli birey ressamdır.
Görmediği nesnenin maket modeline parmak uçlarıyla dokunarak resmedebilmiştir.
The Colors of Darkness ve Real Super Humans isimli ödüllü belgesellere çıkmıştır.
Görmediği nesneyi dokunduktan sonra resmedebilme yeteneği nedeniyle Harvard Üniversitesi nöroloji bilim dalından profesörler beyin fonksiyonlarını inceleyerek Eşref Armağan'ın nesneye dokunduğunda beynindeki görülen cisimlerin algılanması ile ilgili bölümün harekete geçtiğine şahit olmuşlardır.
Hakkında ünlü İngiliz bilim dergisi New Scientist'te makale yayınlanmıştır.
Yaşamını Ankara'da kendisi gibi görme Engelli birey eşiyle beraber sürdürmektedir.
1994 senesinde Joan Eröncel isimli otuz sene evvel Türkiye Cumhuriyetinde evlenmiş Amerikalı hanımla tanışır.
Joan, eserlerinin mükemmelliği karşısında hayran olarak yardım etmeye karar verir.
Armağan, üniversitelerin söyleşilerine de özel davet edilmiştir.
MİTHAT ENÇ
Yazar, Doçent Doktor ve pedagogdur.
1909 yılında bu dünyaya gelmiş ve 1991 senesinde vefat etmiştir.
İlköğretimini 1923 yılında bitirmiş, ortaöğretim Erkek Lisesine yatılı olarak girmiştir.
1929 yılında lise öğrenimini tamamlayarak Hukuk Fakültesine yazılmıştır.
Birinci sınıfın sonunda sınava hazırlanırken gözlerinden hastalanarak görme Engelli birey olmuş ve öğrenimini bırakmak zorunda kalmıştır.
Üç yıldan fazla yurt içi ve yurt dışı sağlık kurumlarında şifa aradıktan sonra Engelliğini kabullenerek ikinci kez Viyana'da iken Viyana Yüksek Pedagoji Enstitüsünde Engelli birey çocukların eğitimi için yeniden eğitime başlamış ve iki yıl sonrada T.C. Sağlık Bakanlığına bırakılan burstan faydalanıp öğrenimini sürdürmeye Amerika Birleşik Devletlerine gitmiştir.
Colombia Üniversitesi Eğitim Fakültesinden 1936 senesinde lisans, 1939 yılında ise yüksek lisans diplomasını alarak Türkiye Cumhuriyetine dönmüştür.
1940 yılında Bakanlığa bağlı Gazi Eğitim Enstitüsüne Marazi Ruhiyat okutmaya atanmıştır.
1942 senesinde Öğretmenle evlenmiştir.
1950 yılında Engelli birey çocuklar için okul açmakla görevlendirilmiş ve Körler Okulunun kurucu müdürlüğünü üstlenmiştir.
Aynı yılın başında Altı Nokta Körler Eğitim ve Kalkındırma Derneğini kurmuştur.
1952 yılında bu alana personel yetiştirmeye Gazi Eğitimde Özel Eğitim bölümünü kurarak üç yıl bölüm başkanlığı yapmıştır.
1956 senesinde Ford Vakfı bursundan faydalanarak doktora yapmaya ABD'de İllinoise Üniversitesine gitmiş ve 1958 yılında tamamlayarak Türkiye Cumhuriyetine dönmüştür.
1958 ile 1960 yıllarında Ortadoğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesinin kurucu dekanlığına atanmıştır.
1960 yılında Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu üyeliğine tayin edilmiştir.
1965 senesinde Ankara Üniversitesinde kurulan Eğitim Fakültesinde Özel Öğretim Bölümünü kurmuştur.
1977 yılında emekli oluncaya kadar bu bölümün başkanlığını üstlenmiştir.
İki evladı olmuştur. Dergiler ve Gazetelerde Makaleler yazmıştır.
Emekli olunca Yalova’ya yerleşmiştir. Kitapları ve Ödülleri vardır.
KANI KARACA
1930 yılında bu dünyaya gelen Hafız, 2004 senesinde vefat etmiştir.
İlkokulda okurken, köyün imamı olan öğretmeninden ders alarak Kur’an’ı hıfz etmiştir.
1950 yılında İstanbul’a gelip ünlü bestekarla çalışarak üslûp ve tavır bilgileri öğrenmiştir.
Dinî mûsikî çalışmasını camii İmamı ve Hatibi ünlü Hafızın öğrencisi olarak sürdürmüştür.
Ünlü hocalar, hafızlar, müzisyenler ve bestekarlarla çalışmasının olumlu sonucu olarak Radyo programları, Konserler, kudüm Öğretmenliği, Mevlithanlık ile 1950 yılların sonundan 2004 yılındaki ölümüne kadar Türk musikisinin çeşitli türlerinde eserler vermiştir.
Mevlana anma törenlerinde vazgeçilmez yeri vardı.
Üç aylık iken üvey annesi tarafından, kıskançlık sebebiyle yüzüne kimyasal madde atılarak kör edilip görme Engelli birey olmuştur ama olayın ayrıntısı tam bilinememektedir.
İstanbul tilavet geleneğinin son temsilcisi idi. Besteleri vardır.
Doğaçlama üstadı olup, şarkı formu dışında Kur'an, Mevlit, kaside, gazel, Ezan, semai okudu.
Eleştirmenler tarafından asrın en iyi erkek seslerinden biri olarak bahsedilir.
GÜLTEKİN YAZGAN
1927 yılında bu dünyaya gelmiş ve 2012 senesinde vefat etmiştir.
İnsan hakkı savunucusu, Anı Yazarı, Çevirmen, Hukukçu, STK Yöneticisi ve Yazardır.
Dışarıdan sınava girerek ilk, orta ve liseyi bitirmiştir. Mandolin ve akordeon dersleri almıştır.
1952 yılında Hukuk Fakültesinden mezun olmuştur. Yirmi sekiz yıl öğretmenlik yapmıştır.
1939 yılı başında ilkokul beşinci sınıftayken kazayla gözlerini kaybederek görme Engelli birey olarak İzmir Görme Özürlüler Kitaplığını Kurma ve Yaşatma Derneğini kurmuştur.
Gereken altyapı hazırlıkları tamamlandıktan sonra İzmir Görme Özürlüler Kitaplığı açılmış, kitaplık daha sonra İçişleri Bakanlığının kararıyla Türkiye adını almıştır.
Altı Nokta Körler derneğinin kurucularındandır. Ticaret lisesine ders kitabı yazmıştır.
Felsefe, psikoloji ve psikiyatri gibi alanlarda çeviriler yapmıştır.
Anılarını 2002 yılında Kör Uçuş adlı kitapta yayımlamıştı.
HRANT KENKULİAN
Görme Engelli birey Udi, 1901 yılında bu dünyaya gelmiş ve 1978 senesinde vefat etmiştir.
Ermeni asıllı Türk udi ve bestekârdır. Cumhuriyet dönemin önemli udilerinden
biri olarak sayılır. Besteleri ve geliştirdiği çalma teknikleriyle bilinir.
Göz hastalığına çare bulmaya Avrupa, Amerika ve Ermenistan'a giderek bu yerlerde de müziğini icra etti.
Columbia şirketi tarafından besteleri kendi sesinden plağa alındı.
Bogos Kirecciyan kayınbiraderidir. Türk televizyon kanallarında belgeselleri yapıldı.
SEVİL TEZ
1969 yılındaki Türkiye sağır ve dilsizler güzellik kraliçesi. Ertesi sene dünya güzeli seçilmiştir.
MEHMET SAİT KÖKNAR
Usta oyuncu 1905 yılında bu dünyaya gelmiş ve 1944 senesinde veremden vefat etmiştir.
Tulûat topluluklarında çalışmasının ardından kendi adına topluluk kurmuştur.
1929 yılında Şehir Tiyatrosuna girmiştir. Tiyatro ve filmlerde oynamıştır.
1929 senesinde kazadan yüzü parçalanmıştır.
Estetik ameliyatlara rağmen oyunculuğu bırakmak zorunda kalmıştır.
Darülbedayide Sahne Müdürü olmuştur. 1944 yılında sinema seslendirmesi yapmıştır.
DİLEK SABANCI
58 yaşındaki bedensel Engelli birey girişimci Dilek Sabancı, babası Sakıp Sabancı'nın özellikle sosyal sorumluluk ve hayır işleri konularındaki misyonunu üstlenmiş olup, Hacı Ömer Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi ve Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı Başkanıdır.
Dilek Sabancı’nın eğitim aldığı okullar ise şunlardır: 1984 1986 yıllarında Fisher Junior College, Boston-Mass. Turizm ve Pazarlama
ve Reinhardt College, Atlanta Georgia. Sanat Tarihi ve Psikoloji eğitimi.
1980 1983 senelerinde International School of Geneva. Senior High School diploması.
1977 1979 yıllarında Heathfield School in Ascot. Junior High School.
1976 yılında Şişli Terakki Ortaokulunda sosyal sorumluluk projenin yönetimi konusunda çeşitli programlara katılmış ve bu konuda eğitim almıştır.
2001 senesinde Chicago De Paul üniversitesinde sosyal sorumluluk ve fon toplama direktörü Ms. Ellen Benjamin’in özel eğitim programına katılmıştır.
2002 yılında New York üniversitesinde sosyal sorumluluk ve fon toplama üzerine sertifika programına katılarak sertifikasını almıştır.
2004 yılında New York üniversitesinde sosyal sorumluluk ve fon toplama ile halkla ilişkiler ve pazarlama prensipleri üzerine sertifika programlarına katılarak sertifikasını almıştır.
Almış olduğu eğitimler haricinde aynı zamanda farklı kurumların PR departmanlarında çeşitli staj programlarını tamamlamıştır.
1987 1988 yılları Paris TP TECHNIP İnşaat Şirketi.
1988 yılı ELF FRANCE Petrokimya Şirketi.
1988 senesi THOMSON CSF Elektronik ve Savunma Sanayi.
İngilizce, Fransızca ve İtalyancayı akıcı şekilde konuşarak yazmaktadır.
1989 yılında VİSTA Turizm ve Seyahat A.Ş şirketini kurmuştur.
Sektörde lider kurum olan VİSTA, müşterilerine kişisel servis ve özel tasarlanmış yerli ve uluslararası seyahat düzenlemeleri konusunda hizmet sunmaktadır.
VİSTA; aynı zamanda, 151 ülkede dünya çapında yaygın 4.100 ofisi bulunan Carlson Wagonlit CWT zincirin Türkiye temsilcisidir.
VİSTA TURİZM VE SEYAHAT A.Ş‘nin Yönetim Kurulu Başkanıdır.
2008 yılında Dilek Gayrimenkul Yatırımları ve Turzim A.Ş.'yi kurarak bu kurumun Yönetim Kurulu Başkanıdır.
Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi ve Türkiye Özel Sporcular Derneğinin Onursal Başkanıdır.
Kendi alanında başarılı öğrenci, öğretmen. sporculara, sıkı çalışmayı ve başarıyı teşvik etmek üzere her yıl Dilek Sabancı Ödüllerini vermektedir.
Aldığı ödüller ise, 2000 yılında Engelli birey çocukların eğitimine destekten Lions Kulübü tarafından sunulan Hizmet Denizine Bir Sevgi Damlası.
2001 senesinde Akdeniz Üniversitesi tarafından Engelli bireylere destekten Özel Ödül.
2001 yılında 71.Erkek ve 14. Kadınlar arası Dünya Ağırlık Kaldırma Şampiyonasına destekten Türkiye Halter Federasyonundan plaket.
2001 Dünya Şampiyonasına destekten Uluslararası Ağırlık Kaldırma Federasyonundan Plaket.
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi tarafından 2001 Fair Play Davranış Dalı Büyük Ödül.
2002 Bilişim Olimpiyatına katkıdan Onur Ödül.
2002 Özel Olimpiyat, Washington Özel Olimpiyat Başkanı
Eunice Kennedy Shriver tarafından Özel Olimpiyata destekten Özel Ödül.
Engelli bireylerin spor faaliyetlerine destekten Fevziye Mektepleri Vakfı tarafından Onur Ödül.
2002 Yılında Rotarynin kadınların oluşturduğu kulübünün INNER WHEEL Özel Ödülüne Engelli bireylere destekten layık görülmüştür.
Sosyal sorumluluk projelerine destekten Rotary kulüpleri tarafından Üstün Başarı Ödülü.
HALE BACAKOĞLU
59 yaşındaki görme Engelli birey, Psikolog, bürokrat, akademisyendir.
16 yaşında yaşadığı rahatsızlıkla gözlerini kaybederek öğrenimine ara verdi.
Altı Nokta Körler Okulunda altı aylık yatılı kursa katılarak bağımsız hareket etme, el beceri kullanma eğitimi aldı. Lise son sınıfı dışarıdan vererek 1984 yılında lise öğrenimini tamamladı. Üniversite imtihanıyla İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümünü kazandı.
Kaydı yapılmadıysa da verdiği mücadeleyle görme Engelli bireylerinde psikoloji bölümüne alındı.
1987 yılında üniversite son sınıf öğrencisi iken televizyon kanalındaki bilgi yarışmasına katılarak altı kez birinci olarak Süper Şampiyon ilan edildi.
Bu başarısıyla ülkede tanınan kişi oldu.
Yarışmadaki başarısı dönemin başbakanının da dikkatini çekerek başbakanın desteğiyle tedavi için yurtdışına gitmiştir.
Üç ay süren ABD ve İngiltere'de tedavisi sonuçsuz kalınca yurda dönmüştür.
Üniversitede lisansüstü eğitime başlayarak göremeyen çocukların eğitimine doktora yapmıştır.
2003 senesinde görme Engelli birey çocukların eğitimden yararlanması için Parıltı Görmeyen ve Az Gören Çocuklara Destek adlı dernek kurmuştur.
Dernekte gerçekleştirdikleriyle 2006 yılında Millî Eğitim Bakanlığında Görme Engelli bireylerle ilgili daire başkanlığı görevine getirilmiştir ve bu göreve atanan ilk Engelli birey kadın başkan olmuştur.
Gören çocuklarla göremeyen çocukların bir arada eğitim aldığı Kaynaştırma Eğitiminin yaygınlaştırılması ve Millî Eğitim Bakanlığı mevzuatındaki ayrımcı Kel, Kör, Saşılar Öğretmen Olamaz gibi maddelerin kaldırılmasına çaba harcamıştır.
Yaşamını Türkiye Cumhuriyetinde sürdürmektedir.
HALİS KURALAY
Doğuştan görme Engelli birey 1968 yılında bu dünyaya gelmiştir.
1986 senesinde liseyi bitirmiştir. Aynı yıl üniversitenin sosyoloji bölümünü kazanmıştır.
İki yıl sonra psikoloji bölümüne geçerek 1992 yılında bu bölümden mezun olmuştur.
Üniversitede kayıt işleri şube müdürlüğünde memur olmuştur. İngilizce bilmektedir.
1993 senesinde İngilizce öğretmeni olmuştur.
Okullarda danışmanlık ve müdür yardımcılığı yapmıştır.
2005 2012 yılları arasında il milli eğitim müdürlüğünde özel eğitim şube müdürü yapmıştır.
DİLEK ERTÜRK
1974 yılında bu dünyaya gelmiştir.
Beş yaşında geçirdiği kazayla görme Engelli birey olmuştur.
İlk ve orta öğrenimini tamamlamıştır. İngilizce ve Almanca bilmektedir. Tek evladı vardır.
1993 yılında Liseden okul birincisi olarak, 1998 yılında da Üniversiteden Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümünden üçüncü olarak mezun olmuştur.
1999 senesinde mütercim tercümanlık yapmıştır. 2000 yılında on yıl memur olmuştur.
2010 senesinde danışmanlığa atanarak Türkiye Cumhuriyetinin ilk görme Engelli birey diplomatı unvanını kazanmıştır.
2011 2012 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı Göç Dairesinde görev yapmıştır.
Bu sürede Akaabat, Odesa, Zagrep, Almaatı, Bişkek, Kuala Lumpur, Bükreş, Saraybosna, Varşova’da muhtelif uluslararası toplantılarda Yasa Dışı Göç, İnsan Ticaretiyle Mücadele, Geri Kabul Anlaşmaları ve Türkiye Cumhuriyetinde
Suriyelilerin Durumu gibi insan hakkı temelli çalışma ve sunumlar yaptı.
2012 yılında Türkiye Cumhuriyetinin Viyana’daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Daimi Temsilciliğine İnsan Hakları Danışmanı olarak atanmıştır.
Bu dönemde uluslararası muhtelif panel ve konferanslarda İnsan Hakları alanında Türkiye Cumhuriyeti tarafından yapılan reformlar hakkında sunumlar yapmıştır.
2015 senesinde Dışişleri Bakanlığı Afrika Genel Müdürlüğünde danışmanlık yapmıştır.
2017 yılında kanun gereğince Türkiye Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu üyeliğine seçilmiştir.
TUANA ŞAHİN
21 yaşındaki görme Engelli birey, Engelsiz Yaşam Merkezinde eğitim görmüştür.
Güzel Sanatlar Lisesinde eğitimini sürdürmüştür.
Televizyon kanalındaki müzik yarışmasında yarışmıştır.
SERKÜL KAN
33 yaşındaki Spastik Engelli birey, televizyon kanalındaki müzik yarışmasında yarışmış ve albüm çıkarmıştır.
ERSİN ÇİMEN
Dahi lakaplı görme Engelli birey, televizyon kanalındaki yetenek yarışmasında yarışmıştır.
BİLAL GÖREĞEN
35 yaşındaki doğuştan görme Engelli birey, televizyon kanalındaki yetenek yarışmasında finalist olarak fenomenler arasındaki yerini almıştır.
MUHARREM ŞEMŞEK
1949 yılında bu dünyaya gelmiştir.
Fen Fakültesi ile Yüksek Öğretmen Okulunda öğrenim görmüştür. Öğretmen olmuştur.
Başbakanlık Atom Enerjisi Kurumu, Nükleer Araştırma Merkezinde uzman olarak çalışmıştır.
Milli Eğitim ve Kültür isimli ilmi araştırma, inceleme dergisinin sahipliğini yürütmüştür.
Gazete ve dergilerde yazılar yazmıştır. Yazılarından dolayı tutuklanmıştır.
Siyasete atılarak siyasi Partinin Gençlik Kolları Genel Başkan Vekili olmuştur.
Ülkü Ocakları derneğinin kurucularındandır. Ülkü-Bir Teşkilat Genel sekreterliğini yapmıştır.
1979 senesinde Askerliğini yaparken terör örgütü PKK militanları tarafından uğradığı saldırı sonucu felç geçirmiştir. 1980 sonrası siyasi Partinin kurucularından olmuştur.
Siyasi Partinin Genel Başkan Yardımcılığı, Genel Sekreterlik ve Merkez Yürütme Kurulu üyeliklerinde bulunmuştur.
19. Dönem siyasi Partiden Milletvekili seçilerek TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliği görevini yürütmüştür.
Siyasi Partinin Genel Başkanının vefatından sonra kurultayda genel başkan adayı olmuştur.
İlk turda sonuç alınamayınca ikinci turda başka aday lehine adaylıktan çekilmiştir.
LOKMAN AYVA
56 yaşındaki görme Engelli birey, 2002 yılındaki seçimde Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki siyasi Partiden TBMM’ye giren ilk görme Engelli birey milletvekilidir ve iki dönem milletvekillik yapmıştır.
2002 yılından önce 1999 yılında başka siyasi Partiden aday olmuş ama seçilememiştir.
2007 yılında girdiği Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde konseyin ilk görme Engelli birey üyesi olarak Türkiye Cumhuriyetini temsil etmiştir. Evli ve iki çocuk babasıdır.
11 yaşında geçirdiği menenjit nedeniyle görme yeteneğini kaybederek öğrenimine beş yıl ara vermiştir.
1982 senesinde Körler Okulunda açılan okuma yazma kursunda kabartma yazıyı öğrendikten sonra aynı okulda öğrenimini sürdürmeye hak kazanmıştır ve 1985 yılında ortaokuldan mezun olmuştur.
Aynı yıl Liseyi bitirmiş ve yükseköğrenimini 1993 yılında Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümünde tamamlamıştır.
1993-1996 yılları arasında aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Bölümünde yüksek lisans yapmıştır.
Karanlıktan Aydınlığa Adım Dergisi Genel Yayın Yönetmenliği ve Başyazarlığı, radyo-program yapımcılığı, bilgisayar öğretmenliği, İngilizce öğretmenliği yapmıştır.
1994-1995 yıllarında Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki Engelliler Koordinasyon Merkezinin kurucu başkanı olmuştur.
2001 yılında Büyükşehir Belediyesi Özürlüler Merkezi Yöneticiliğine getirilmiştir.
Yaşamı boyunca örgütlü kör hareketinin yönetici konumlarda bulunmak ve Engelli bireylerin sosyal sorunlarıyla ilgilenmekle ün yapmıştır.
Beyazay Derneği Genel Başkanlığı, Fiziksel Engelliler Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği, Türkiye Körler Federasyonu Genel Kurul Üyeliği unvan ve görevleriyle Engelli birey sorunlarını gündemde tutmakla uğraşmıştır.
Engelli birey sorunlarına çalışmalarıyla başarı ödüllerine layık görülmüştür.
Bunlardan bazıları Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Koruma Derneği ve Fiziksel Engelliler Vakfı ve İstinye Rotary Kulübü Hizmet Ödülleridir.
ŞAFAK ÖNAL PAVEY
46 yaşında, yazar, diplomat ve siyasetçidir.
İlkokul, ortaokul ve liseyi bitirdikten sonra Bilkent Üniversitesinde siyaset bilimi okurken 1994 yılında tanıştığı İngiliz müzisyenle 1995 senesinde evlenmiştir.
Eşinin işi nedeniyle Zürih'e gitmiş ve sinema öğrenimine başlamıştır.
1996 yılında kazada sol kol ve sol bacağını kaybetmiştir. 1997 senesinde eşinden boşanmıştır.
Daha sonra Londra'ya giderek, Westminster Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Politikaları Bölümünden dereceyle mezun olduktan sonra yüksek lisansını milliyetçilik ve etnik kökenler üzerine Londra Ekonomi Okulunda yapmıştır.
Öğrenciliğinde Birleşik Krallık Parlamentosunda siyahi azınlıkların oy hakkını savunan Operation Black Vote adlı grupta staj yaparak Londra'daki sosyal ve siyasi gelişmeler hakkında Agos gazetesinde yazılar yazmıştır.
Uluslararası işaret diliyle de konuşabilmektedir.
Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca ve giriş seviyesinde Arapça, Farsça bilmektedir.
Birleşmiş Milletlerdeki Engelli birey İnsan Hakları Sekreterliği görevini bırakarak 15 yıl sonra Türkiye Cumhuriyetine dönerek 2011 genel seçime girmiş ve siyasi Partiden üç dönem milletvekili seçilmiştir.
Türkiye-Güney Kore Parlamentolar arası Dostluk Grubu üyesi ve Türkiye-Norveç Parlamentolar arası Dostluk Grubu başkanvekili olmuştur.
2012 senesinde siyasi Parti Merkez Yönetim Kurulunda Doğa Hakları ve Sosyal Politikalardan Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevini yürütmüştür.
2011 yılında Dünyanın Olağanüstü Genç Kişisi, 2012 yılında Uluslararası Cesur Kadınlar ve 2014 senesinde Yılın Seküleri Irwin Ödüllerini almıştır.
2015 yılında siyasi Parti grubu tarafından Meclis Başkanvekili olarak belirlenmiştir.
2017 senesinde sağlık sorunlarını gerekçe göstererek milletvekilliğinden istifa etmiştir.
BENNUR KARABURUN
1973 yılında bu dünyaya gelmiş, yedi yaşından 23 yaşına dek yüzme sporuyla ilgilenip rekorla derecesi olup milli takımda üç yıl üst üste gol kraliçesi olmuştur.
Uludağ Üniversitesi Tekstil Bölümü dereceyle bitirdikten sonra firmada imalat müdürlüğü yapmıştır.
Kazayla boynu kırılmış ve beş buçuk ay yoğun bakımda kalmıştır.
21 yıldır omurilik felçlisi olarak hayata devam etmektedir.
Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesini ve Anadolu Üniversitesi Sosyal Hizmetler Bölümünü bitirmiştir. İngilizce bilmektedir ve siyasi Partiden milletvekili seçilmiştir.
EYÜP SULTAN AYLAR
Doğuştan görme Engelli birey olan ve beş yaşında müzikle ilgilenmeye başlamıştır.
İzmirlidir. Ney, org, kaval ve bağlama çalabilmekte olup konservatuar mezunudur.
Televizyon kanalındaki müzik yarışmasında finale yükselmiştir.
Devlet televizyon kanalındaki programa çıkmıştır. Sahneye de çıkmaktadır.
EDANUR
Görme Engelli birey, televizyon kanalındaki yarışmanın özel konuğu olarak müzisyenle düet yaptı.
HASAN ÖZDEMİR
59 yaşındaki görme Engelli birey Hafız, evlidir.
AHMET SARIKAYA
1990 yılında bu dünyaya gelen görme Engelli birey Hafız, katıldığı dört Hafızlık Dünya yarışmalarında üç Birincilik elde etmiş, görme Engelli bireyler Hafızlık Dünya yarışmasında da birinci olmuştur. Televizyon kanalının Hafızlık yarışmasında birinci olmuştur.
Bunlar sadece dört duvar arasında sayabildiğim engel tanımazlardır.
4 duvar arasında, sokakta, yanı başınızda Engelli bireyler olarak her anlamda ve her alanda ne dahi insan gibi insanlar vardır tahmin etmek zor değil.
Bir gün gelecek bırakın Engelliler devrimini, dünyayı Engelli bireyler yöneterek insanlık alemi her anlamda yaşanabilir hale gelecek.
O zaman Engelli bireyler yaşadıkları her türlü haksızlığın acısını ders verir gibi cevap vermeden alacak.
Yer veremediğim öbür engel tanımazlar haklarını helal etsin.
