Panik atak, ani ve yoğun bir korku ya da endişe hissinin yaşandığı, fiziksel belirtilerle de kendini gösteren bir durumdur. Genellikle tehlike olmamasına rağmen, kişinin vücudu ve zihni gerçek bir tehlike varmış gibi tepki verir. Panik ataklar, aniden başlar ve genellikle 10 ila 20 dakika içinde zirveye ulaşır, ancak bazı durumlarda daha uzun sürebilir.
Panik Atak Belirtileri
Panik atak sırasında hem fiziksel hem de duygusal belirtiler görülebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
Fiziksel Belirtiler:
Kalp Çarpıntısı veya Hızlı Kalp Atışı: Kişi, kalbinin hızla attığını ya da düzensiz bir şekilde çarptığını hisseder.
Terleme: Soğuk ya da aşırı terleme olabilir.
Titreme veya Sarsılma: Kaslar istemsizce titreyebilir.
Nefes Darlığı veya Boğulma Hissi: Kişi nefes almakta zorlanabilir veya boğuluyormuş gibi hissedebilir.
Baş Dönmesi veya Bayılma Hissi: Dengesiz hissetme veya bayılma hissi yaşanabilir.
Göğüs Ağrısı: Kalp krizi geçiriliyormuş hissine neden olabilecek şiddetli göğüs ağrıları olabilir.
Karın Ağrısı veya Mide Bulantısı: Kişi mide bulantısı ya da karın ağrısı hissedebilir.
Uyuşma veya Karıncalanma: Özellikle el ve ayaklarda uyuşma ya da karıncalanma hissedilebilir.
Sıcak Basmaları veya Üşüme: Vücut sıcaklığında ani değişiklikler hissedilebilir.
Boğazda Yumru Hissi: Kişi, boğazında bir şey sıkışmış gibi hissedebilir.
Psikolojik/Duygusal Belirtiler:
Yoğun Korku veya Endişe: Kişi, hiçbir sebep olmadan aniden büyük bir korku hissine kapılabilir.
Gerçeklikten Kopma Hissi (Derealizasyon): Çevredeki her şeyin gerçek dışı veya bulanık geldiği bir his yaşanabilir.
Kendini Kaybetme veya Kontrolü Yitirme Korkusu: Kişi, kontrolünü kaybedeceğini veya çıldıracağını düşünebilir.
Ölüm Korkusu: Kişi, kalp krizi geçirdiğini ya da öleceğini hissedebilir.
Çaresizlik: Panik atak sırasında kişi kendisini durduramayacağını veya kaçamayacağını düşünebilir.
Panik Atak Nasıl Anlaşılır?
Panik ataklar sıklıkla aniden başlar ve kişinin kontrolünü kaybetme korkusuna neden olur. Aşağıdaki durumlar, panik atak geçirildiğini gösterebilir:
Ani Başlama: Ataklar genellikle bir uyarı olmadan aniden başlar.
Yoğun Fiziksel Belirtiler: Yukarıda belirtilen kalp çarpıntısı, nefes darlığı, baş dönmesi gibi fiziksel belirtiler çok yoğundur.
Gerçek Bir Tehlike Olmaması: Kişi bu belirtileri yaşarken, çevrede herhangi bir tehlike yoktur. Ancak vücut gerçek bir tehlike varmış gibi tepki verir.
Zirve Noktası: Atak genellikle 10 ila 20 dakika içinde zirveye ulaşır ve sonrasında belirtiler yavaşça azalır.
Panik Atak ile İlgili Önemli Notlar
Tekrarlayan Panik Ataklar: Tekrarlayan panik ataklar, kişide panik bozukluk olarak adlandırılan bir rahatsızlığa işaret edebilir. Bu durum, kişinin sürekli olarak yeni bir atak geçirme korkusuyla yaşamasına neden olabilir.
Tetikleyiciler: Panik ataklar bazen belirli tetikleyiciler (stres, travma, belirli durumlar vb.) sonucu ortaya çıkabilir, ancak birçok durumda hiçbir tetikleyici olmadan aniden başlarlar.
Ne Yapılmalı?
Nefes Egzersizleri: Panik atak sırasında derin ve kontrollü nefes alıp vermek, vücudu sakinleştirmeye yardımcı olabilir.
Odaklanma: Kişi, zihnini ve bedenini sakinleştirmek için çevresindeki bir şeye odaklanabilir.
Profesyonel Yardım: Panik ataklar sık sık tekrarlıyorsa veya yaşam kalitesini etkiliyorsa, bir psikolog veya psikiyatristten profesyonel yardım almak önemlidir. Terapiler, özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), panik bozukluğu tedavisinde oldukça etkilidir.
