Bu yazı ve analizin amacı; 2019 yılı devlet bütçesinin içinde bulunduğu durumun, "gelir ve sadece 4 harcama kalemi" bakımından çok yalın bir şekilde anlatılması ve herkes tarafından kolaylıkla anlaşılmasını sağlamaktır.
2019 yılı bütçesine dâir değerlendirmelere başlamadan önce çok önemli bir hatırlatma yapmamız gerekiyor.
Hepimiz bilmek zorundayız ki, devletin veya hazinenin vatandaşlarından toplanan vergi ve diğer gelirlerden bağımsız başkaca bir harcama kaynağı veya para elde etme imkanı yoktur. Devletin harcadığı her kuruşun tek kaynağı veya borçlusu sadece vatandaştır.
Bu sebeple, şimdi aşağıda vereceğimiz rakamlara konu paraların tek sahibinin millet olduğunu asla ve kat'a unutmayalım.
2019 YILI BÜTÇE GELİR VE GİDERLERİ:
* 2019 yılının ilk sekiz aylık bütçe gerçekleşmelerini esas aldığımızda;
* 2019 yılında aylık ortalama 54 milyar TL vergi gelirine karşılık, her ay ortalama 86 milyar TL harcama yapıyoruz.
* Yılın geri kalan 4 ayının vergi geliri ve harcamalarını da bu veriler doğrultusunda dikkate aldığımızda, %71'ini dolaylı vergilerin oluşturduğu, yani vatandaşın tüketimi üzerinden toplanan vergi gelirleri 650 milyar TL, bütçe harcamaları 1 Trilyon 30 milyar TL olacak.
* Bu rakamlara göre; vergi gelirlerinin bütçe harcamalarını karşılama oranı son kırk yılın en kötü oranı olan %63'e düşmüş olacak.
* Bütçe harcamalarının ancak %64'ünü vergi gelirlerinden karşıladığımıza göre, geri kalan %36'lık kısım ise "tek seferlik" ( bedelli askerlik, imar affı, MB temettüsü) gelirler ve "borçlanma" yoluyla karşılanacak demektir.
* 2019 yılında maliyenin elde edeceği toplam vergi gelirleri ve "tek seferlik" gelirlerini birlikte hesap etsek bile, yine de yaklaşık olarak GSYH'nın %3,6'sına denk gelen 150 milyar TL bütçe açığı vermiş olacağız.
* 2019 yılı bütçe harcamalarını nelerden oluştuğuna bakacak olursak;
* Personel maaş ve SGK primleri 290 milyar TL olacak. Yani vergi gelirlerinin %44'ünü maaş ve SGK primi olarak ödeyeceğiz.
* 13 milyon emekliye ödenen maaşlara karşılık 20 milyon aktif çalışanın ödediği primler yetmediğinden, SGK açıkları ve sosyal yardım transferleri olarak 211 milyar TL harcanacak. Yani toplam vergi gelirlerinin %32'sini SGK açıkları ve sosyal yardımlara harcayacağız...(Bu açık 2008 yılında sadece 35 milyon TL idi.)
* Sadece Hazinenin toplam 1 trilyon 258 milyar TL'ye ulaşan borçlarının faizlerine bu yıl 145 milyar TL ödenecek. Toplam vergi gelirlerimizin 650 milyar TL olduğunu tekrar hatırlarsak, bu gelirlerin %22'sini de faiz olarak harcayacağız demektir.
* 2019 yılında yatırımlara ayrılan ödenek olarak da vergi gelirlerinin ancak %10'una denk gelen 65 milyar TL harcayacağız. (Son otuz beş yılın toplam bütçe harcamasından yatırımlara ayrılan en düşük rakamıdır.)
Bütçenin diğer harcama kalemlerini bir kenara veya Berat Albayrak'a bırakarak, yukarıda verdiğimiz sadece 4 harcama kaleminden oluşan ödemeleri hesaplarsanız vergi gelirlerinin üstünde bir rakam ve orana (%108) ulaşmış olduğumuzu zaten görürsünüz.
Düşünebiliyor musunuz?
Devlet bütçesindeki bu rakamları esas alarak şimdi bir ticari işletmemiz olduğunu düşünelim; elde ettiğimiz gelirin %44'ünü personel maaşı, %32'sini daha önce emekli ettiğimiz çalışanlarımıza maaş ve SGK hizmetlerinden yararlanacaklara sosyal yardım olarak dağıtıyoruz, gelirlerimizin %22'sini de aldığımız borçların faizi olarak ödüyoruz.
Sizce bu işletmeyi daha ne kadar ayakta tutabiliriz ?
Selam ve sevgilerimle,
