Devlet emeklisine ve çalışanına hiç kimsenin inanmadığı ama kendisinin açıkladığı enflasyon oranında bile zam yapamıyor.
Son ay bile gerçekte yıllık yüzde 25 olan enflasyon yüzde 15,3 olarak açıklandı.
Diyelim ki TUİK’in tespiti doğrudur.
Peki, dünyada nasıl?
Yani kendimizi artık gelişmiş ekonomilerle kıyaslayamıyoruz bile.
Yaşam standartları bakımından bizden çok geride olan ülkelerde enflasyon şöyle:
İç savaş olan Suriye de 13,2
Nijerya’da 12,9
Ruanda’da 9,9
Afganistan’da 8,7
Kongo’da 6.89
Beğenmediğiniz Mısır’da 4,9
Uganda’da bile 4,2
Avrupa birliği içinde ise enflasyon rekortmeni Polonya’da yıllık yüzde 3,3 olarak gerçekleşmiş.
Enflasyon ülkemizin başına 1974 Kıbrıs savaşımız sonunda üzerimize uygulanan ABD ambargosu sonucu başlamış ve ekonomimizin 802li ve 90’lı yıllarda gelişmesinin üzerindeki en önemli engellerden biri olmuştu.
Enflasyonun en hit oranı şimdilerde mevcut hükümeti destekleyen Tansu Çiller’in başbakanlığında gecelik Over Night oranının yıl bazında yüzde 7200’e çıkması ile yaşanmıştı.
Bizim ekonomimizde yüksek enflasyon yüksek ateşle yaşanırken dünyanın çeşitli bölgelerinde de özellikle ABD muhalifi üçüncü dünya ülkelerinde de yüksek enflasyon görülmekte idi.
Sanki ekonomimizde bir enflasyonist döneme giriyoruz.
Bu görüntünün ilk emaresi önceki sene Ağustos ayında bir gecede ABD dolarının 5,50’den 7,30’a kadar yükselmesi denemesi ile yaşandı.
Dolardaki ani ve çok yüksek artış ülkemizdeki piyasalar üzerinde şöyle bir etki yaptı.
Dolar 5,50’den 7,30’a çıktı ama piyasalarda mal ve hizmet bedelleri doların 10 TL olacağı varsayılarak fiyatlandırıldı.
Bir süre sonra ABD doları tekrar eski seviyelerine gerilemesine rağmen mal ve hizmetlerin ABD dolarının sanki 10 TL imiş gibi fiyatlandırılması devam ediyor.
Aslında yaşanan bu çapraşık durum ülkemizde önemli fiyat artışlarına sebep oldu toplum sokakta bu fiyat artışlarını birebir yaşadı yaşıyor da.
Fakat toplumun sokakta karşı karşıya kaldığı gerçek enflasyonla devletimizin açıkladığı enflasyon arasında ciddi bir farklılık oluştu.
Bu baskı ile eksik açıklanan enflasyon rakamına rağmen dünyanın en az gelişmiş ülkelerinden daha fazla bir enflasyonla yaşıyor olmamız bir örtülü ambargo işaretlerini veriyor gibi.
Üretime dönük milli bir ekonomiye dayanmayan dışa bağımlı bir ekonomi kırılganlıkları da yaşamaya açık bir görüntü vermektedir.
Her durumda olduğu gibi ekonomide de milleti merkeze almaz isek görüntümüz biraz flulaşıyor.