31 Mart 2019’da yapılması planlanan yerel seçimlere için hummalı çalışmalar devam ediyor.
Bugün itibariyle seçimlere 4 ay 5 gün var!
Öncelikle şunu belirtmek gerek; YSK henüz bir seçim takvimi açıklamadı.
Son yerel seçimler olan 30 Mart 2014 seçimleri ile 31 Mart 2019 seçimleri arasında sadece 1 günlük bir fark olduğundan yola çıkarak değerlendirme yapmak gerekir ise;
YSK seçim takvimini Aralık ayının son haftası açıklayacaktır.
YSK’nın seçim takvimine göre sürecin başlangıç tarihi muhtemelen 1 Ocak 2019 olacak ve adayların kesin listelerinin ve listeye giren meclis üyelerinin YSK’ya teslim süreci Şubat ayının ortalarını bulacaktır.
***
AKP her zaman olduğu gibi sürece erken başladı.
YSK’nın takviminde partilerin ön seçim süreci muhtemelen Şubat ayının ilk haftası tamamlanacak.
Her siyasi partinin bir işleyiş şekli var!
Büyük ölçüde son yerel ve genel seçimlerde en büyük oy potansiyeline sahip parti olan AK Parti’nin adaylarına göre şekillenecek olan diğer siyasi partilerin adayları Aralık ayı sonuna kadar netleşecektir. Sona kalan bazı ilçelerde ise süreç YSK’nın son aday bildirme tarihine kadar devam edecektir.
***
31 Mart 2019’da yapılması planlanan yerel seçimler ile 30 Mart 2014’de yapılan son yerel seçimler arasında tarih olarak fark görünmese de siyasi atmosfer ve partiler açısından da büyük farklılıklar bulunmaktadır.
Samsun özelinde bu farkları inceler isek;
Mart 2014 seçimlerinde AKP, CHP ve MHP adayları yarışırken Mart 2019 seçimlerinde ittifaklar bir değişken olacağı gibi AKP, CHP, MHP ve İYİ Parti adayları bu seçimlerde yarışacaktır.
Mart 2014 seçimlerinde CHP seçmeni konjonktürel olarak AKP’nin karşısındaki MHP seçmenine sistematik olarak oy verme eğiliminde olsa da bu eğilim MHP adaylarının değişmesi durumunda çok daha azalacaktır.
İYİ Parti’nin kurulması ile birlikte geneli CHP, MHP ve eski merkez sağ partilerin ağırlıklı oylarının AKP karşısındaki en güçlü diğer adaya mı yoksa CHP-İYİ Parti içinde bir adaya mı oy vereceği konusu seçimlerin bası ilçelerde ve büyükşehirde belirleyicisi olacaktır.
2018 seçimleri ile filli durumun resmileşmesi ile yeni rejim olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi siyasette merkezileşmeye neden oldu. Cumhurbaşkanının ve vekillerin ayrı ayrı seçilmesi seçmen üzerinde Cumhuriyet tarihinde ilk kez vekillerin profillerini tartışmaya açmış ve seçmenin oy kullanmasında vekil adayını beğenmediği için ittifaklar içi oy kaymalarına neden olmuştu. Yani vekillikte partiden ziyade aday profilinin öne çıkmasına neden olmuştu. Bu adaya göre oy verme eğilimin ittifak içindeki partiler açısından en iyi aday profiline oy verme eğilimine neden olacaktır.
Mart 2014 seçim sürecindeki ekonomik veriler ile bugünkü makro ve mikro ekonomik veriler aynı olmadığı gibi ciddi krizler yaşanmakta, bu olumsuz süreç yerel seçimlere kadar aratarak devam edecek görünmektedir.
2014 yılında 1,5 milyon olan Türkiye’deki mülteci sayısı bugünlerde 4 milyona dayanmış ve sorunlar bakımından halkta bir tepki konusu haline gelmiştir.
Kamuoyunda “17-25 Aralık süreci” olarak anılan Aralık 2013 tarihindeki FETÖ/PDY'nin faaliyetleri için milat sayılan sürecin gölgesinde yapılan 30 Mart 2014 yerel seçimleri bu dönem 15 Temmuz 2016’da ki hain kalkışmanın devamında ki bir süreçte yapılacak.
Samsun siyasetinde son dönemde 29 Mart 2009 İlkadım yerel seçimlerindeki Samsunluluk, Yerlilik, Kavaklılık söylemleri ile başlayan aday hassasiyetleri Samsunspor’un küme düşme süreçleri ile tüm şehre yansıdı. Sosyal medyanın tüm dünyada olduğu gibi milliyetçilik ve şehir kimliğine sahip çıkma eğilimleri Samsun’da Samsunluluk ruhunun canlanmasına neden oldu. Tüm bu durumlar 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde aday profillerinin Samsunluluk ve şehre inanma ve Samsunspor’a sahip çıkmaları çok daha öne çıkacak ve seçmen tarafından tercihini belirleyici ana etmen olacaktır.
2014 yılına göre ekonomik durumun kötü olması adayların seçim için daha az bütçeler ayırmalarına neden olacak. Bu durum ise kitle siyaseti yapılmaması durumunda seçmene ulaşmanın zorlaşacağını gösteriyor.
Sosyal medya kullanımı her geçen gün artmaktadır. Sosyal medya kullanımı özellikle adayların ve aday bazında projelerin, söylemlerin ve eylemlerin kitlelere hızlı ve etkili aktarılmasında etkin rol oynamaktadır. Bu manada Türkiye’de en çok kullanılan sosyal medya platformu olan Facebook üzerinde 2014 yılında Samsun’da 18 yaş üstü aktif 350 bin kullanıcı var iken bugün 600 bin aktif Facebook kullanıcısı bulunmaktadır. Bu rakamlara 2014 sonrasında aktif kullanıma başlayan Instagram ve Twitter rakamları dahil değildir. Samsun için oy kullanan seçmen sayısını 980 bin varsayarsak her 3 seçmenden 2’si sosyal medyayı aktif olarak kullanıyor, her evde en az 1 aktif sosyal medya kullanıcısı var demektir. Bu seçimlerin son dönemde önemi git gide artan ve ABD seçimlerinde troll sosyal medya hesapları ile Trump’ın Rusya destekli başkan oldu iddialarına ve İngiltere’nin AB’den ayrılışındaki Brexit sürecindeki aktif sosyal medya kullanımına bakarak bu seçimlerin sosyal medya seçimleri olacağı tezi çok da uçuk bir söylem olmayacaktır.
Samsun’daki son genel seçimlerde AKP başta olmak üzere tüm siyasi partilerdeki adayların sosyal medya üzerinden açıkça ve kullanıcıların gerçek profilleri ile eleştirilmesi “adayların halk nezdinde dokunulmazlığı olmadığı” gerçeğini ortaya çıkardı. Haberlere yapılan yorumlarda ve sosyal medya iletilerinde hakarete ve küfre varan paylaşım ve yorumlar 31 Mart 2019 yerel seçimleri öncesinde artarak devam etmekte ve etmeye de devam edecek görünmektedir. Bu açık hesap yorumları kitleleri etkilemekte ve viral hale gererek toplumun geneline yayılmaktadır.
AKP tabanında 15 Temmuz sonrasında ve devamındaki rejimin değişmesi sonrasındaki siyasetin ve yönetimin merkezileşmesi “Eleştirilemez tek kişi Reisdir.” doğrusunu ortaya çıkardı. Bu durum AKP içerisinde yerelde ve ulusalda “Reis hariç herkes eleştirilebilir”den parti içi ve tabandaki otorite boşluklarına neden olmuş ve daha da olacak görünmektedir.
***
Bu ve bunun gibi birçok durum 31 Mart 2019 yerel seçimlerindeki atmosferi etkileyecek, adayları ve seçim sürecini ve sonuçlarını belirlemekte ana etmen olacaktır.
Kalın sağlıcakla!..
