Bir Ramazan Bayramı'nı daha geride bıraktık. Bayramlar artık bir dinlenme veya tatil yapma ritüeli olarak görülüyor. Belki hepimizin de zaman zaman nerede o eski bayramlar dediğini duyar gibiyim. Evet bizim çocukluğumuz da bayramlar bir başka güzeldi. Bayramda giyilmek üzere alınan elbiseler itina ile yastık altına veya yatağın başucuna konulurdu. Ayakkabı diyemeyeceğim. Çünkü; bizim çocukluğumuzda ayakkabı yoktu en lüks ayakkabı “Canik marka kara lastik ve cizlavatlardı.” Bayram günleri, köylerde ateşler yakılır, kazanlar kurulur, keşkekler yapılırdı. Bir de Ceviz helvası dediğimiz Karadeniz’e has bir helva yapılırdı. Çocuklar olarak keşkek ve helvaya bayılırdık. Bunların dışında her evden çeşit çeşit yiyecekler köy meydanına getirilirdi. O döneme has çok değişik oyunlar oynanır, güreşler yapılırdı. Yine köy hayatı işte. Çocukluğumuzda bayram gelmeden önce büyüklerimiz şu işleri yarsanız sizi büyükbabanızın köyüne göndereceğim derlerdi. Bizde kardeşler olarak verilen iş ve işlemleri tüm gücümüzle bitirmeye çalışırdık. Bayramlarda o ziyaretler bizim için çok büyük anlam taşırdı. Ne güzeldi o bayramlar.
Yine bayram günü, camilerde bayram namazı kılındıktan sonra büyükler tek sıra halinde dururlar, gençler ve çocuklar büyüklerin ellerini öper, bayramlarını kutlardı. Bayramlarda bir de büyüklerden alınan harçlıkların tadına doyum olmazdı.
Ama şimdi öyle mi? O güzel geleneklerimizin artık hiçbirisini göremiyoruz. Bayram sabahı bayram namazını kıldığım camide özellikle baktım bayramlaşma diye bir gelenek kalmamıştı. Ben o mahallede yeni sayılırım. Ama baktım ki o mahallede kimse kimseyi tanımıyor gibiydi. Birkaç kişinin bireysel bayramlaşması haricinde başka bir görüntü yoktu.
Günümüzde bayramlar bayram gibi yaşanmıyor. Bayram günleri artık tatil olarak algılandığı için, tatil yöreleri bayram günlerinde tıklım tıklım dolup taşıyor. Bazı otellerde yer bulamayanların şikayetlerini dinliyoruz. Bayramlarla ilgili bu gelişme sosyologların veya bu konuda kafa yoranların ilgi alanlarına girmesi kaçınılmazdır.
BAYRAMLARLA İLGİLİ BAZI ÖZLÜ SÖZLER:
Bayram değil, seyran değil (düğün değil bayram değil), eniştem beni niye öptü? (deyiminin anlamı) Gösterilen bu yakınlığın gizli bir nedeni olmalı.
Bayram havası: Bayram günlerindeymiş gibi neşeli, sevinçli bir ortam.
Bayrak etmek (yapmak): Çok sevinmek.
Bayramlık ağzını açmak: Uzun bir süreden sonra kaba kaba konuşmak.
Sevgili okuyucularım. Her gününüzün tüm sıkıntılara rağmen, yine de bayram havasında geçmesini niyaz ediyorum.
NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE VE DİYEBİLENE
