Padişah III'üncü Selim zamanında Osmanlı İmparatorluğu Londra'da 1793 yılında ilk Büyükelçiliğimiz açılmıştır.
Türkiye dünyada en fazla diplomatik temsilciliği bulunan 5'inci ülkedir.
Dışişleri Bakanlığı'nda bölge uzmanları olarak yetiştirilmek üzere, yeni bir neslin oluşturulmasına acilen ihtiyaç vardır.
Uzmanı oldukları bölgeleri her yönüyle iyi tanıyacak bu gençlerin uzmanı oldukları o ülkelerin dillerini de bilmelerinin şart olduğunu bilmem hatırlatmaya gerek var mı?
Bölge uzmanlarının dil ve bölge eğitimi almaları için yurtdışına eğitime gönderilmeleri gerekmektedir.
Bugün Dışişleri Bakanlığındaki diplomatların büyük çoğunluğunun İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinin dışındaki yabancı dilleri bilmedikleri bir gerçektir.
Dışişleri Bakanlığında İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, Arapça, Slav dilleri, Arnavutça, Farsça, Hırvatça, Çekçe, Slovakça, Felemenkçe, İsveççe, Norveççe, Fince, Rusça, Türkmence, Gürcüce, Ermenice, Kazakça, Kırgızca, Korece, Moğolca, Japonca, Filipin’ce, Malezya’ca, Hintçe, Bengalce, Urduca ve saymadığım/sayamadığım yabancı diller ile Asya ve Afrika ülkelerinde konuşulan dilleri bilen diplomat sayısının çok az olduğunu söylemek mümkündür.
BÖLGE UZMANI DİPLOMAT YETİŞTİREBİLMEK İÇİN NE YAPILABİLİR?
Dışişleri Bakanlığı yurtdışı misyonlarında görevlendirmek için Hazine ve Maliye Bakanlığından 250 tane KAVAS kadrosu talep edebilir.
Lise mezunları arasından yapılacak ciddi bir sınav ile 250 genç diplomat bölge uzman adayları yurtdışındaki misyonlarımızda KAVAS kadrosunda görevlendirilerek iaşe ve ibateleri sağlanabilir.
Gönderildikleri ülkelerde bir yıl yabancı dil eğitimi aldıktan sonra yüksek öğrenim görmek için bulundukları ülkelerdeki üniversitelere kayıtları yaptırılır ve toplam 5 sene sonra diplomat bölge uzmanı olarak ihtiyaç duyulan dış misyonlarımıza tayinlerinin yapılabileceğini düşünüyorum.
250 bölge uzman adayları yurtdışına öğrenime gönderilmeden önce velilerinden noter marifetiyle borç ve mecburi hizmet senedi ve taahhütname mutlaka alınmalıdır.
Batı dillerinin geçerli olmadığı ülkelere tayin olan diplomatlarımız ciddi lisan sorunuyla karşılaşmakta ve yerel personelin elinde adeta oyuncak olmaktadırlar.
Bir diplomatın başarılı olabilmesi için batı dillerinin dışında yerel dilleri de mutlaka bilmelidir.
Moskova'daki diplomatik akademi bir kelime dahi Türkçe bilmeyene 4 veya 5 yılda çok iyi düzeyde Türkçe okuma-yazma ve konuşmayı öğretebilmektedir.
Ayrıca yurtdışındaki misyonlarımıza sözleşmeli personel olarak atananların görev süresi aynı misyonda 6 yıl ile sınırlandırılmalı ve bilahare başka bir misyona nakli yapılmalıdır.
Aynı diplomatik misyonda 30-40 yıl görev yapan sözleşmeli personel zamanla kaşarlanmakta, mafyalaşmakta ve kendisinden yeterli verim alınamamaktadır.
Dışişleri Bakanlığında 6 bölgeye ayrılan hizmet bölgesi vardır.
A, B, C, D, E ve F bölgesi.
A, B, C bölgesindeki hizmet süreleri 4 yıl,
D, E ve F bölgesindeki görev süreleri 2 yıl ile sınırlandırılmalı ve bu kurala uyulması için gereken hassasiyet gösterilmelidir.
Bu bölge tayinlerine yani mahrumiyet bölgelerine tayin konusunda MİT, Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı gereken hassasiyeti göstermektedir.
Ankara'nın doğusundaki, kuzeyindeki veya güneyindeki sıkıntılı ülkelerde hiç görev yapmamış diplomat sayısının tahminimden daha çok olduğunu düşünüyorum.
6 defa Batı ülkelerindeki dış misyonlarımıza tayin edilen diplomatlarımızı acaba kimler korumakta veya kollamaktadır?
Rusça dilinden sınavla Dışişleri Bakanlığına giren bir diplomatın Rusça konuşulan bir ülkeye tayin edilmesi gerekirken Paris'e veya Londra'ya tayin edildiklerini maalesef görmekteyiz.
Haziran-2018'de yapılan genel milletvekili seçimlerinde aday olan toplam 8 Büyükelçi'den 6'sının muhalefet partilerinden, sadece 2 Büyükelçi'nin ise AK Parti'den milletvekili olduklarını teyiden yüksek bilgilerinize saygılarımla sunarım.
